O pintor que quixo ser poeta

Mercedes Rozas

FUGAS

OSCAR CORRAL

No xogo de correspondencias entre a pintura de Lamazares e a poesía de Novoneyra hai unha dobre apreciación que dificulta a resolución única e contundente da mostra.

11 ago 2017 . Actualizado a las 15:11 h.

O camiño dun artista non sempre é lineal, uniforme nin pechado, adoita ter ángulos abertos a evasivas coas que poder xustificar novas vías de actuación. A creación leva implícita unha procura de novas alternativas, que de algún xeito amparan a rexeneración do espírito da obra, doutra forma non tería sentido a súa propia existencia. No caso de Antón Lamazares ninguén pode dubidar que a evolución estética da súa pintura pasou por moitos e variados momentos desde aqueles primeiros inicios dos setenta ata hoxe, e que, cambiando e experimentando, terminou por acadar un selo distintivo fiscalizado fundamentalmente nos materiais e o tipo de procedemento utilizado. Os cartóns e nos últimos tempos as texturas relucentes son a síntese dunha produción en continuo rastrexo.

SENTIMENTOS

Na Cidade da Cultura reflíctese ese interese de proceso que mantén viva a súa creación e móstranos a indiscutible personalidade deste autor, aínda que, neste caso, ese recoñecemento vai acompañado tamén dun pouso agridoce de sentimentos encontrados, porque no xogo de correspondencias entre a pintura de Lamazares e a poesía de Uxío Novoneyra acaece unha dobre apreciación que fai difícil a resolución única e contundente da mostra. Semella que compre unha percepción por parcelas como aquela que relata John Berger de cando foi operado de cataratas: «Se miro co ollo dereito, todo parece gastado; se o fago co esquerdo só, todo parece novo».

O pintor de Lalín bota man de fundir pintura e literatura, unha aventura que xa tivo nas primeiras vangardas do século XX a capacidade de crear mundos envolventes en diferentes escenografías surrealistas, cubistas, futuristas... Legados experimentais como os de Mallarmé, Apollinaire, Picasso ou de artistas posteriores como George Maciunas e Joan Brossa empregaron esa transversalidade das artes en territorios poéticos excepcionais.

A VOZ DAS OBRAS

A comisaria soubo organizar o difícil espazo, dando aire suficiente ás pezas, sen elementos que poidan competir coa propia obra, deixando ao mesmo tempo que a dicción pausada e grave do poeta de O Courel resoe coa forza da súa voz por toda a sala. Mentres, o espectador permanece ante os muros de cartón perforados, advertindo o arsenal de posibles vivencias depositadas neles, imaxinando a elaboración desde a simple nudez ata a xestualidade última, tersa e relucente da superficie. De seguro, tamén chegará a albiscar o caudal abstracto que deixou a expresión directa do informalismo espontáneo para mergullarse no estado anímico dun lirismo de espacialidade neutralizada e controlada, un lirismo que neste artista condúcenos a significados de conviccións relixiosas e unha sensibilidade especial pola poesía.

Nesta última serie, Antón utiliza o «Alfabeto Delfín», inventado por el mesmo, para dar visibilidade aos versos do poeta, que quedan relegados na súa lingua materna a unha simple cartela á beira de cada unha das obras e a unha selección dos seus caligramas. Os signos, a trama de palabras encriptadas, que xorden despregadas na pintura, terminan sendo complexos xeroglíficos que instalan na sombra a quen se quere homenaxear. Nos cadros de Lamazares, os versos de Uxío Novoneyra, tal cal el os escribiu, serían a maridaxe perfecta, pero haberá que apelar ao divertimento de Berger para gozar de pintura e poesía, ainda que illadas unha da outra.

«FLOR NOVONEYRA». ONDE MUSEO CENTRO GAIÁS, SANTIAGO

datas ATA O 17 DE SETEMBRO, de 10 a 20h PREzO gratuito