Ángel Eiroa, guía: «Dombate e Axeitos son irmáns»

Patricia Blanco
patricia blanco REDACCIÓN / LA VOZ

CARBALLO

ANA GARCIA

El dolmen de Cabana, catedral del neolítico gallego, recibe ya visitas de nuevo. Se espera allí, además, un verano muy activo

05 jun 2020 . Actualizado a las 05:00 h.

Ya son unos cuantos los años que Ángel Eiroa (1976) lleva guiando las visitas en el dolmen de Dombate, situado asimismo en el municipio en él que nació, Cabana de Bergantiños. Asegura que siempre cambia algo y, además, explicar los secretos de un megalito como este no es cualquier cosa: «Dombate é a catedral do neolítico galego. O dolmen máis emblemático, dos máis estudados e dos poucos que conservan pinturas no seu interior. É, ademais, un dolmen diferente, por estar dentro dun Centro de Interpretación, musealizado, e a maiores con visitas guiadas continuas, que tampouco hai moitos que as teñan, non é algo frecuente», valora. Por todo eso, Dombate es «o dolmen que hai que visitar».

Tras el tiempo de confinamiento, vuelve a estar accesible desde el pasado viernes, ahora ya con el horario de verano y además con una hora más de atención al público, para favorecer que los visitantes se repartan más y no se creen grandes grupos. «Eu sempre o comparo coas catedrais. Galicia ten varias, pero a que hai que visitar si ou si é a de Santiago. O mesmo pasa con Dombate», indica Eiroa Pose, que este año tiene como compañera para conducir las visitas a la muxiana Iria Haz Picallo. Ya desde el Neolítico fue este dolmen centro de vida, centro de actividad colectiva, y ese espíritu se ha querido recuperar hace años con la organización de citas culturales, deportivas o divulgativas en torno al monumento. De nuevo volverá a ser así este verano, con propuestas variadas de viernes a domingo e incluso por la semana: conciertos con peso de la música clásica por el 250.º aniversario del nacimiento de Beethoven y presencia, también, de artistas de la Costa da Morte; ciclismo, teatralizaciones, iniciativas nocturnas... Como en todo, para estas actividades habrá que adaptarse a los tiempos del covid-19 y tocará aforo limitado y necesaria inscripción previa, seguramente vía web. La cadencia de propuestas en formato «mini» y al aire libre será mayor, algo que también facilitará la participación: «Se para un día non se pode, pois ao seguinte». La idea es usar todas esas artes como vehículo para acercarse al patrimonio, para conocer más lo que hay cerca. Por ahora, eso sí, y como en todo espacio público, la mascarilla y el gel hidroalcohólico son básicos. Antes de que llegue el estío, no obstante, todavía se podrá disfrutar de la Primavera en Dombate, completas jornadas de formación de monitorazgo.

Barbanza, también rica

El dolmen que Eduardo Pondal llevó a sus versos ya ha empezado a recibir visitas desde su reapertura al público días atrás. Nada menos que 67 personas acudieron el sábado: «A maioría xente de por aquí, que andaba facendo o Camiño dos Faros, familias... Para ir empezando, non está nada mal, supoño que se quere que todo a nivel turístico vaia un pouco da man, porque as casas rurais que abran, por exemplo, tamén quererán ter algún museo ao que enviar á xente», sopesa Eiroa, quien por otra parte es un buen conocedor de la Barbanza patrimonial. «Teñen dolmens moi bos, a serra de Iroite... Gústame ir ver como está Baroña, teñen ademais unhas praias estupendas e, en xeral, diría que é unha comarca parecida á Costa da Morte, só que ten as rías máis grandes. Unha mistura de Costa da Morte e Rías Baixas, con moitas cousas interesantes, patrimonio, vistas panorámicas...». En sus explicaciones en Cabana, este licenciado en Historia incorpora al dolmen de Axeitos, situado en Ribeira: «Dombate e Axeitos son irmáns. Sempre os comparo. Cando Dombate estaba sen escavar era como Axeitos, son ademais moi parecidos en tamaño, os dous propiedade da Deputación...», indica. Pone Neixón como caso similar de Centro de Interpretación, aunque con otra finalidad, y cita también el pequeño museo que Baroña tiene en Porto do Son. Vienen meses intensos para Eiroa y su dolmen en un verano que, a priori, semeja que será diferente. Grupos más pequeños, aire libre y, como siempre, afán de divulgación.

En detalle. El horario de verano incluye el período comprendido entre el 1 de junio y el 30 de septiembre. El dolmen de Dombate estará abierto a las visitas de 10.00 a 14.00 y de 16.00 a 20.00 horas. La entrada es libre y gratuita, pero también hay visitas guiadas cada 30 minutos, asimismo sin coste alguno. Más información en el correo borneiro@gmail.com.