«O Xacobeo será o evento do ano en España»

SANTIAGO

xoan a. soler

Alfonso Rueda prevé un año santo espectacular si desde primavera no hay limitaciones de movilidad

22 dic 2020 . Actualizado a las 01:08 h.

Santiago no podrá tener el mejor Xacobeo de la historia en el año que seguirá a uno de los peores que se recuerdan por una pandemia que mantiene en vilo el mundo. Pero sí será el mejor posible en unas circunstancias todavía muy marcadas por el covid, que deben cambiar de forma radical con la llegada de la vacuna. Así lo contempla el vicepresidente primero de la Xunta, Alfonso Rueda, al mando del timón para organizar el Xacobeo. «Cando se reduzan as limitacións á mobilidade, o Xacobeo vai ter un tirón exponencial. Xa sabemos que o primeiro trimestre do 2021 vai ter moitas dificultades, pero se despois conseguimos despegar, imos ter un Xacobeo potentísimo», sostiene.

Rueda, que participó esta semana en un café de redacción de La Voz de Galicia, pone en valor el impacto del año santo como motor de un sector turístico que en los últimos años ha representado el 10 % del PIB de la comunidad gallega. Y subraya que el Xacobeo es el evento con mayor potencial turístico del 2021, no solo para Galicia, sino para todas las comunidades por las que discurre la ruta jacobea. «O di todo o mundo. Todas as comunidades autónomas polas que pasan os Camiños de Santiago non teñen ningunha dúbida de que o acontecemento turístico do ano é o Xacobeo, a moita distancia de calquera outro». En ese contexto, Alfonso Rueda no entiende una omisión en los Presupuestos Generales del Estado que recrimina como una falta de compromiso del Gobierno central. 

Inversión

«Nos Orzamentos do Estado non hai nada». El principal borrón que la Xunta ha objetado a las cuentas del Estado es la ausencia de partidas para el Xacobeo. «Nos Orzamentos non hai nada», insiste Rueda, que compara esa ausencia con otros eventos que sí disponen de consignación en las cuentas del 2021. «Se presentaron emendas. Unha de vinte millóns, outra de dez, e rexeitadas. En Barcelona hai un evento cultural e gastronómico, e ten vinte millóns de euros. Non é normal que non haxa ningún apoio, nada. Eu non renuncio a que se poida arranxar dalgunha maneira, pero a gran oportunidade eran os Orzamentos», advierte el vicepresidente. 

El único apoyo económico del Gobierno central se limita por ahora al remate de las obras de la Catedral, «que está moi ben pero era un proxecto de anos anteriores. Hai un montón de cousas nas que nos gustaría a implicación do Estado, e claro que a botamos moitísimo de menos». A la Xunta sí le consta un gesto del Ejecutivo central, a través de la apertura en Roma de una oficina de información turística que estaría dedicada al año santo. «Turespaña nos dixo que o Xacobeo é un dos acontecementos principais que van promocionar», indica Rueda. Defiende que lo idóneo sería que la Xunta recibiera del Estado fondos «incondicionados» y que pueda programar. ¿No le interesa entonces al Gobierno el Xacobeo como proyecto de Estado? «Se tanto interese hai, ao final isto costa cartos. Non imos rexeitar nada que ofreza o Estado para o Xacobeo. Por interese propio, porque o turismo non é só para Galicia, senón para toda España», proclama Rueda. 

Prórroga en el 2022

«Nós o temos enriba da mesa. E a Igrexa o estará pensando e decidirá». Una de las bazas a las que no renuncia la Xunta para rentabilizar el año santo, fuera del impacto de la pandemia que condicionará el primer semestre del 2021, es la posibilidad de prorrogarlo en el 2022. Rueda recuerda que la Iglesia decidirá. «Julián Barrio dixo nunha conferencia que vía xustificada unha prórroga, pero que o ano santo empeza cando empeza e remata cando remata, con independencia das prórrogas», explica el vicepresidente primero, que aduce que con la pandemia esa extensión al 2022 estaría «máis que xustificada». Con todo, matiza que, tras once años sin Xacobeo, llegan tres «bastante seguidos», en el 2021, 2027 y 2032. 

Visita del papa

«Sería un colofón perfecto. Nós temos moi boas sensacións». Alfonso Rueda no se moja con la posible visita del papa. Arguye que, como con la posibilidad de prorrogar el año santo en el 2022, esa visita «estaría moi xustificada». Pero admite que, más allá de «moi boas sensacións», el Gobierno gallego no tiene a día de hoy, ninguna confirmación sobre la presencia en Santiago del papa Francisco. 

«Nós sempre diciamos que Galicia non se podía permitir un Xacobeo sen AVE, pois xa imos ter un Xacobeo sen AVE»

Movilidad

«Imos ter un Xacobeo sen AVE». Los nuevos retrasos que complican que el AVE llegue en el 2021 ya vertebran el discurso de la Xunta. «Nós sempre diciamos que Galicia non se podía permitir un Xacobeo sen AVE, pois xa imos ter un Xacobeo sen AVE. E vendo as mentiras que nos contaron sobre os prazos... Aínda que houbese prórroga no 2022, o AVE aínda vai estar bastante verde, por desgraza». Rueda estima que el aeropuerto brinda ahora más oportunidades, con iniciativas como la del alcalde de Oporto, Rui Moreira, para coordinar la terminal de Santiago y el Sá Carneiro. «Estaría moi ben para traer moita xente aquí». Eso sí, apostilla que Galicia tampoco puede renunciar a tener sus tres aeropuertos coordinados, tarea explorada en varias ocasiones sin éxito: «Estamos esperando dende hai moitísimo tempo que nos convoque Fomento». 

«Agradezo a paciencia do sector da hostalaría. Hai que poñerse na súa situación, que é tremenda»

La hostelería «ten todo o dereito do mundo a sentirse prexudicada e non entendelo». Alfonso Rueda se muestra sensible con los rigores impuestos al sector turístico en general y agradecido por su paciencia en una «tremenda» situación: «Persoas que de repente lles dis que non poden traballar e, por tanto, se pode focalizar neles que son os culpables, teñen todo o dereito do mundo a estar cabreados e sentirse prexudicados». Resume los compromisos de la Xunta: ayudas en cuantía suficiente y rapidez en la gestión y cobro. «Creo que todo iso o conseguimos, dentro do difícil que é. Non chegou a tres semanas dende que saíron as primeiras de autónomos e levamos xa 37.000 peticións, nunca houbo unha orde con tantos peticionarios en tan pouco tempo, por importe máximo de 9.200 euros, co cal son moitas microsolicitudes». Rueda considera que el sector se dio cuenta del esfuerzo «sobre todo comparado con outras administracións: o Estado leva dous meses anunciando o seu plan de choque». Ahora lo que toca, explica el vicepresidente primero, es que el pago se realice con rapidez, y apunta que la Xunta ya había ingresado al inicio de esta semana siete millones de euros de las líneas de autónomos y micropymes, y que empezaban a cobrar los hosteleros. Su situación mejorará mucho, afirma, «se somos rápidos e conseguimos que antes de que acabe o ano xa moita xente teña os cartos ingresados e ao mesmo tempo poidan estar traballando se poden ir relaxándose as medidas restritivas». 

Agencias de viaje

«Hai axudas». Alfonso Rueda hace extensiva la preocupación de la Xunta a las agencias de viaje. Las que no han cerrado tienen su facturación en mínimos, las que más en un 10 %: «Estamos habilitando liñas de axudas, algunhas xa en marcha, e temos case dous millóns para o ano que vén, pensando que isto ten que ser cuestión de meses e despois empezarán a funcionar mellor». 

IVA y ERTE

«Pedímolo porque os empresarios o precisan». Rueda también se muestra muy crítico con el Gobierno central por la negativa a rebajar el IVA turístico y por la indefinición sobre la extensión de los ERTE. «O outro día saía a ministra dicindo que non se baixaba o IVE turístico porque só beneficiaría aos empresarios turísticos..., é que precisamente nós o pedimos para iso, porque neste momento son eles os que están moi mal». En cuanto a los ERTE, «os empresarios necesitan planificar; se pensan que a partir de Semana Santa poden comezar a levantar cabeza pero non saben se van prolongar os ERTE ata aí, pois están nunha incerteza total, e diso tampouco sabemos nada».  

xoan a. soler

Un departamento vistoso en el peor momento posible

Cuando Alfonso Rueda Valenzuela (Pontevedra, 1968) se hizo con un plaza fija como secretario de ayuntamiento no pensaba que su carrera política se fuese a cruzar en su camino durante casi dos décadas. Tras ocupar un alto cargo con Fraga sin relevancia mediática, Alberto Núñez Feijoo le pidió en el 2006 que le acompañase en su proyecto como secretario general del PPdeG y, a partir del 2009, como referente del Gobierno. En el 2012 lo nombró vicepresidente, ampliando una consellería de competencias áridas como administración local, justicia o violencia de género. En plena crisis sanitaria ha asumido Turismo, uno de los departamentos que más alegrías ha dado a la Xunta, pero en el momento más delicado de la historia autonómica.