No 2008, Agustín Fernández Paz gañou o premio nacional de Literatura con O único que queda é o amor, unha obra xuvenil que a día de hoxe vai pola súa décima edición en galego. Ese mesmo título repetiuse nas últimas horas nas redes sociais a maneira de despedida e homenaxe ao amigo, o mestre, o gran escritor que nos deixa.
Resulta moi difícil perder a Agustín, pese a que todos sabiamos da súa loita coa enfermidade hai anos. É un deses grandes homes que ben quixeramos inmortal, e o mundo é hoxe un pouco peor sen el. Un home dunha dignidade absoluta, dunha grandeza moral inquebrantable e unha xenerosidade sen marcos, ben o sabemos todos os que dun xeito ou outro nos chegamos ata el.
Agustín escribía para cambiar o mundo, para afianzar a fala, para facer pensar e sentir. Elixiu escribir principalmente para os máis novos e levou a literatura infantil e xuvenil en galego a metas que, ata el, parecían inalcanzables. Foi un daqueles mestres dos anos oitenta que decidiron actuar para renovar a escola e iso tamén implicaba darlles aos máis novos alimento escrito na nosa lingua. Desde aqueles colectivos comezou a publicar os primeiros textos narrativos pensados como parte das necesidades educativas, ata que o medio se converteu nun fin, e Agustín nun narrador de seu. «Eu empecei nisto de escribir ben serodio, xa tiña os corenta», contaba sorrindo (porque el sorría a miúdo).
Liberou a súa escrita e conseguiu para Galicia, os galegos e a lingua os máis importantes galardóns da literatura infantil e xuvenil, como o premio Iberoamericano SM, o premio nacional, o Lazarillo (por primeira vez nunha lingua que non fose o castelán), entre moitos outros; entrou nas prestixiosas listas internacionais do IBBY e White Ravens varias veces na súa traxectoria; e foi traducido a un feixe de idiomas desde o chinés ao inglés, árabe, italiano ou francés. Achanzou o camiño aos que viñeron detrás e nunca deixou de dar apoio e consello aos escritores que comezaban: «Ti chámame a calquera hora, eu non levo horarios estritos». El era, é, o noso referente na literatura infantil e xuvenil, o máis grande e ao tempo o máis humilde.
Nunca evitou ningunha temática, faloulles aos mozos de amor igual que de traizón, de morte ou de guerra, escribiu sobre a memoria histórica, a represión, o sexo como falan os que miran de fronte aos lectores, pequenos en idade, que non en pensamento.
«A literatura nace da memoria e da imaxinación. Todos os libros que escribín están feitos dos fíos da miña vida», dicía, e sen dúbida el entendía a vida desde o amor. Amor ás persoas, á terra, á fala, a unha escola crítica, creativa e en galego. Amou o cine e deixouno nos seus libros, como amou a liberdade, viviu e escribiu coherentemente ao que predicaba e amaba. Canto amor nos deixa, canto fere que marche.