O día que mataron a Kennedy

Víctor F. Freixanes< / span> VENTO NAS VELAS

OPINIÓN

24 nov 2013 . Actualizado a las 07:00 h.

Teño a memoria viva da infancia: 22 de novembro de 1963. O Diario de Pontevedra saíra de novo á rúa, na súa cuarta etapa, o 15 de setembro daquel mesmo ano, un par de meses antes do atentado de Dallas, e os pontevedreses, meu pai incluido, vivían con moito patriotismo o rexurdimento do rotativo. A cabaceira fora clausurada pola censura franquista en febreiro de 1939 e a xente sentía a súa ausencia case que coma unha cuestión de honor, coma quen leva un buraco dentro e non acerta a enchelo. Sabino Torres, editor no seu día da colección Benito Soto (1948-1952), a primeira experiencia de edición de poesía en lingua galega despois da Guerra Civil, participou en varias alternativas de prensa local na vila do Lérez polas mesmas datas: Finisterre, Ciudad, Litoral? O anecdotario de Sabino é fantástico e agardamos poder algún día disfrutalo (e compartilo), pero ningunha daquelas experiencias, apoiadas por Gráficas Torres, o prelo que tiña o seu pai na rúa de don Filiberto, ningunha daquelas experiencias, digo, fora adiante, nin sequera acadara a periodicidade diaria, polo que os pontevedreses celebraron con moito aplauso a reaparición do seu Diario.

E alí estaba, debaixo da porta. Ben me lembro do día porque era sábado, tiña eu doce anos, e alá fun apañar o xornal para levarllo ao meu pai antes do almorzo, que era unha novidade. Mesmo parece que aínda o teño diante, apenas dúas palabras rotundas, con enormes letras encarnadas: ¡Kennedy asesinado! Os xornais tamén falaban do Concilio Vaticano II, e dos primeiros utilitarios (o Seat 600), e da televisión que empezaba a entrar nos fogares de Galicia, e do Spunik que os rusos mandaran a dar voltas arredor da Terra e agora seica ían os americanos detrás, e das cancións de Ramón Arcusa e Manuel de la Calva (o Dúo Dinámico), e dos veciños que marchaban para Suíza ou Alemañaa e non lles ía nada mal, e da crise dos misís? O da crise dos misís, coa tensión dos barcos soviéticos achegándose a Cuba, vivíuse na miña casa tamén con moito desacougo, pendentes todos da radio, polo que puidese pasar. Pero o asasinato de Kennedy foi o máis impresionante. ¿Onde é que estaba vostede ese día? No corredor da casa, diante da porta, ollando abraiado para o periódico no chan, o noso Diario, con aquelas dúas palabras enormes en letras vermellas: ¡Kennedy asesinado! Non teño outra lembranza.

John F. Kennedy (1917-1963), trixéseimo quinto presidente dos Estados Unidos, é a primeira gran figura de política internacional construída dende o discurso (e a mitoloxía) dos medios de comunicación de masas. As circunstancias da súa morte, a súa relativa xuventude, tiña 46 anos, axigantaron a súa significación ata instalalo na fronteira do mito sen que nunca entrásemos realmente na trascendencia da súa política nin no contexto no que a desenvolveu. Quedámonos coa súa imaxe, co seu sorriso luminoso, coa súa señora (Jacqueline), mesmo co glamur de Marlyn cantándolle o aniversario? Foi o primeiro magnicidio (así dicían os xornais) que se retransmitiu en directo pola televisión.