Faia: «Para cantar ben, primeiro hai que vivir e sentir»

FUGAS

Faia Díaz actúa hoxe as 20 horas no teatro Colón para poñer punto final oficial á etapa de «Ao cabo leirín», o seu primeiro disco en solitario.

11 dic 2020 . Actualizado a las 05:00 h.

Mesmo que aínda lle poidan quedar algúns concertos no 2021, Faia Díaz ponlle hoxe (20 horas. Teatro Colón, A Coruña) punto final oficial á etapa de Ao cabo leirín, o seu primeiro disco en solitario. Un disco apaixonado e complexo na súa nudez, que parte dun importante traballo de investigación e experimentación a partir dos arquivos sonoros tradicionais.

Faia está xa inmersa na preparación do seu vindeiro disco e espectáculo, aínda que de momento prefire non adiantar nada. Esta noite, no escenario do teatro Colón da Coruña, nun concerto que tamén se poderá seguir por streaming a través da canle de Youtube da Deputación, Faia estará só acompañada por Benxamín Otero, co corno inglés. «O concepto do directo é como o do disco: utilizar os sons naturais do lugar. É simplemente o diálogo da voz e do corno inglés co espazo. Neste caso co teatro. É unha cousa moi espida».

—Non utiliza os ambientes sonoros que aparecen no disco?

—Non, eses sons non se utilizan nunca no directo. O que si que fago é pinchar algunhas das cancións que aparecen na cara B do vinilo, que son os arquivos orixinais das mulleres que se gravaron nas recollidas.

—Hai quen pensa que é unha mágoa que no disco «ensuciara» con ruídos de fondo esas cancións tan ben cantadas.

—(Ri) Enténdoo perfectamente. Se as escoitara miña avoa diría exactamente o mesmo. Pero tampouco é que sexan sonoridades estrañas. Está o lume, a chuvia, unha taberna… O que teñen de estraño é que aparezan nun disco.

—Con que ten que ver?

—Hai toda unha filosofía ao redor do disco, creada man a man co meu compi, o Hevi. Ao cabo leirín foi o resultado dunha experiencia de investigación en torno á forma de ver a música tradicional e o canto, da que só asoma un anaquiño. E que o disco da para unha tese doutoral… Cantei metida dentro dun armario, coa cabeza na ducha… de mil formas.

—E cales son as claves desa forma súa de ver a música tradicional e o canto?

—A miña voz sae dun lugar natural. Non me gusta o artificio. Entón, nese sentido, gústame tamén que a escoita sexa o máis natural posible. E a voz non ter por que ser perfecta. Ten que ser o que é en cada momento. E esa naturalidade de respectar o momento, de respectar a voz e o corpo, creo que está bastante ben reflectida no disco e no directo. E logo, para cantar ben hai que vivir e sentir. Iso é fundamental. E nese disco hai moito de vivencia.

—Moitas desas cancións estaban asociadas a determinadas tareas: á sega, á costura, a lavar a roupa... Xeralmente non eran cantadas en soidade nin en silencio.

—Dende logo que había moitas cantigas para acompañar os traballos. E, por suposto, moitas delas eran cantadas con ruído ao seu redor. Mesmo utilizábase o propio ritmo dos instrumentos de traballo para acompañar a canción, co que dalgún xeito convertíanse en instrumentos musicais. É certo que ao levar iso enriba dun escenario, con microfonía e amplificación, pérdese moito da esencia coa que naceron e que lle daba sentido a eses cantos. Pero tamén é interesante reflexionar en torno ao feito de transgredir determinados formatos. Porque non se vai poder cantar ao tempo que, por exemplo, se visita un espazo emblemático? Ou por que non se van poder facer concertos para 15 persoas?... Por que non se vai poder crear a partir desa forma na que antes se cantaba? Hai que aprender tamén diso.

—Para traer esas cancións que vostede recolleu á actualidade é preciso reinterpretalas tal cal se cantaron no seu día?

—Non, non. A liberdade creativa está por enriba de todo. Eu, por exemplo, cántoas moi diferentes. Hai unha cuestión estética, de elección persoal de cara a onde levalas. O acto de cantar é un acto eminentemente creativo e dentro diso cabe todo. E tamén o cabía cando cantaban aquelas mulleres, aínda que si é certo que entón valorábase moito que a transmisión fose fiable.

—A liberdade creativa é incompatible coa ortodoxia?

—Penso que non. Todas as visións son válidas. Ningunha é mellor que a outra. Eu teño a miña, que dende logo non é moi ortodoxa. Pero só é a miña. É a que me fai feliz.

—Ten dito que este disco supuxo unha exploración en torno á súa voz. Que descubriu?

—Pois mira, eu gravei este disco un mes antes de operarme as cordas vocais. Para iso fixen unha rehabilitación e unha reeducación vocal moi intensa que foi a que me levou a chegar aos lugares aos que cheguei no disco. E despois de operarme, levoume cara a outros lugares. Entón, agora no directo xa é outra voz a que experimento. A voz é algo cambiante. É totalmente orgánica e vese influenciada por todo: polas hormonas, polos cambios metabólicos... Aínda que disto poucas veces se fala, porque son cambios que xeralmente afectan máis ás voces das mulleres e todo o que nos afecta negativamente semella que non ten moito interese. De feito tampouco hai apenas estudos sobre o tema ni me soen preguntar sobre iso. Pero a relación dunha cantante cun instrumento que o leva todo o día dentro… coidado. Iso da para moito.