Hai unha cámara anecoica nuns laboratorios de Minnesota que absorbe o 99% dos sons. Méteste nela e non se escoita nada. O invento sería o paraíso dos silenciosos se non fose por un pequeno detalle: pasados máis de corenta e cinco minutos alí dentro, o cerebro tensiónase ata a loucura porque os nosos ruídos corporais (os latexos do corazón ou o fluído sanguíneo) se converten na única fonte sonora da estancia. Unhas resonancias que escoitadas con tal nitidez, en primeiro plano, se tornan insoportables, unha tortura arrepiante. Alain Delon interpretou a Jef Costello en O samurai, un filme de Jean-Pierre Melville que fixo dun tipo con gabardina un brillante catedrático do mutismo, o asasino a soldo máis guapo e silente da historia do cine. Outro gran silencioso foi o escritor arxentino Roberto Mariani, quen cambiou o seu anarquismo xuvenil por un catolicismo calado na derradeira etapa da súa vida. «Desde que regresó de la Patagonia, empezó a sentirse cada vez más cerca de los desposeídos y los miserables, pero a la vez se sentía absolutamente impotente siquiera para predecir un mundo mejor. Se convirtió en un observador incapaz de emitir juicios, se fue volviendo silencioso y hablaba muy seguido de la muerte», conta Osvaldo Soriano en Artistas, locos y criminales. En Minnesota, un policía mortífero asasinou estes días a George Floyd, veciño de Minneapolis. Non descartemos que a rabia e a indignación polo crime, a volumes altísimos, se acabe escoitando na súa cámara anecoica.
Sen obviar o seu triste contexto, lin algúns comentarios nostálxicos sobre o silencio que se estendía polas rúas nos primeiros días da pandemia. E veume á cabeza aquilo tan inquietante que confesaba Edward Bunker nas súas memorias: «A min comezan a gustarme as cousas cando se poñen difíciles para os demais». Ten a súa lóxica amar o silencio con paixón nun momento histórico tan ruidoso coma este. O mundo debería estar dominado por aqueles rapaces da clase que nos parecían calados e pusilánimes, pero que logo sabían facer o correcto xusto cando máis se necesitaba, cunha ética silenciosa que impugnaba os berros dos que hoxe seguen de recreo nos congresos. O propio concepto de liberdade está hoxe contaminado por ruídos estraños. Escuras psicofonías que tentan convencernos de que ser libre consiste en ter a posibilidade de adquirir aquilo que nunca poderemos mercar e non en recibir, por exemplo, unha renda mínima que nos permita eludir a fame. Pensando no ruidócrata Donald Trump e na cabina anecoica de Minnesota regresei estes días a I Am Not Your Negro, o imprescindible documental de Raoul Peck sobre o racismo nos Estados Unidos, baseado nunha obra inconclusa de James Baldwin. «Eu non son un nigger. Son un home. (...) Se eu non son un nigger e vós, os brancos, inventastes que o era, teredes que descubrir a razón. O futuro do país depende de se sodes quen de responder a isto». O escritor fala mirando á cámara, xusto antes dos créditos finais. Aí remata a súa chamada contra a barbarie. Non hai extensión máis grande ca o silencio que vén despois.