Churros con sal

santiago pazos

FISTERRA

Ana Garcia

«(...) Cando non había movemento, estaba canso e tiña frío, guarecíame no salón de beleza que as irmás Regueira tiñan no edificio da Caixa, ou no bar Capri, no Lis, no Colón, e mesmo na Barra (...).

22 oct 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

Os berros, insultos incluídos, saían pola ventá do autobús que xa emprendía camiño cara Fisterra. Aquela señora, cun churro na man, non daba creto, en vez de azucre, os churros que me mercara levaban sal. E eu, colorado coma un pemento, entrei correndo no bar Montevideo e planteille a cesta dos churros no mostrador dando por terminada a miña corta relación laboral con eles.

Aínda que pareza sacado dun chiste, isto que conto é tan real coma o noxo que sentín onte polo estado en que se encontra esa estación vella de autobuses. Lugar onde, entre os 11 e os 16 anos, fose verán ou inverno, pasaba todas as horas libres que me deixaban os estudos vendendo periódicos e revistas. Nos cinco ou dez minutos de parada obrigada que os autobuses de liña entre A Coruña e a Costa da Morte facían para recoller ou deixar pasaxeiros, eu subía neles coma unha frecha ofrecendo lecturas que fixesen máis amables aquelas viaxes interminables. Agora non é tanto, case todo o mundo ten coche propio, pero daquela pasaban unha chea deles cargados de xente ata a bandeira.

Cando non había movemento, estaba canso ou tiña frío, guarecíame no salón de beleza que as irmáns Regueira tiñan no edificio da Caixa, ou no Bar Capri, no Lis, no Colón, e mesmo na Barra (que hoxe permanece aberto), onde me trataban coma se foxe da familia. E no verán xuntábame con aquelas multitudinarias excursións dominicais a Razo. Sendo cativiño, eu só, no bus, cun tremendo feixe de revistas baixo do brazo que vendería entre o baño da mañá e o da tarde, indo pola praia de grupo en grupo nesas horas que antes respectábanse para non sufrir aquel corte de dixestión tan cuestionado hoxe en día.

E no Montevideo tamén paraba, claro. A punto de cumprir os 16 anos e como as ganancias das revistas eran poucas, decidín vender aqueles churros que, por un erro sen malicia, leváronme a tomar unha decisión definitiva sobre o meu inmediato futuro, dando por terminada aquela etapa infantil, para entrar de cheo na adolescencia traballando como camareiro no Quijote, ou nas Airas as fins de semana, e continuando cos estudos.

Eses churros con sal son unha metáfora que define ben calquera experiencia vital. Por iso penso que cada vida, sexa propia ou allea, merece ser narrada como se fose un conto de aventuras no que a realidade e as aparencias, o doce e o salgado, van mesturándose e xogando co engano e o auto engano nunha sucesión sen fin.

Mais agora que comezo esa etapa na que parece que camiñar ao ralentí é coma ir ás présas, aparte desa anécdota esclarecedora penso que non é sinxelo escoller un acontecemento, ou lugar, que resuma trinta anos, a metade da miña existencia, residindo en Carballo. Unha estadía que transcorre en dúas etapas ben diferentes, os últimos anos da nenez e primeira adolescencia por unha parte, e por outra, xa entrado na corentena, esa idade na que buscamos asentarnos na madurez reafirmando unha personalidade que xa procura definirse sen complexos incluso cando as dúbidas existenciais non desaparezan nunca.

Para ser xusto tería que ter comezado falando da Ponte da Milagrosa, onde vivín sempre, e do Parque do San Martiño cando era unha continuación natural sen urbanizar do Bosque do Añón. Alí acudiamos a bañarnos no verán, quedabamos para xogar ás agochadas entre as árbores e librabamos inocentes batallas campais. Mentres, miña nai e outras veciñas lavaban a roupa no Anllóns e púñana ao sol para que branqueara co perigo de se enlodazar a consecuencia das nosas brincadeiras, recibindo nós como resposta a consabida reprimenda polo feito.

E tería que recordar datas ben importantes nese lugar tan emblemático como é o Instituto Alfredo Brañas, onde tiven acceso á educación e á cultura. Por exemplo, verme sentado a carón de don Enrique Tierno Galván (canto botamos de menos xente de esa catadura intelectual hoxe en día!), naquel acto memorable que organizamos para falar de democracia e socialismo e no que o Vello Profesor tivo que cambiar o seu discurso para falar de demagoxia, esa máscara feita de engano travestido, como resposta a exixencia dun grupo de alumnos, nacionalistas alporizados, porque non falaba galego.

Nese mesmo lugar, anos despois, xa de volta en Carballo, coa miña licenciatura de Socioloxía acabada, tiven a satisfacción de presentar a un entrañable amigo, o filósofo Fernando Savater, que fora invitado pola dirección do centro, coa miña colaboración, para falar de algo tan sinxelo e importante como é a amizade.

E reflexionando sobre da amizade, ese lugar intanxible no que sempre podemos encontrar acollemento, penso que me era máis doado falar de xente que de lugares, de meus pais, da miña eterna compañeira Carmen Noya, de don Jesús Rodríguez Conde que compartiu comigo tanto coñecemento e me abriu tantas portas, ou de José María De la Viña que me honra cada día coa súa amizade. Noutra ocasión quizais sexa posible facelo.