Estivo aquí a véspera da súa morte, «¿non te lembras del?», dicíame Amadeo sorprendido. ¡Claro que me lembraba! Cando abriu a porta percibiu aquel cheiro rancio a soidade encerrada. Entrou nesa casa arruinada, pese a ameaza de que se lle derrubase o segundo piso, ou mesmo ese tellado podre. Sentou a carón da lareira, onde lembraba ter visto moitas veces a seu avó, mirando aquela vella televisión en branco e negro, posta no estante que aínda se conserva xunto á porta da cociña.
Alcumárano «o home de ferro», pois dicían del que non tiña sentimentos, que unha vida tan desgraciada fora curtindo o seu corazón e a súa alma ata o punto de que ninguén lembraba telo visto chorar nunca, nin sequera despois daquel accidente no que morreran seus avós cando era moi novo, sendo eles a única familia que coñecera. Seus pais embarcaran en Vigo cara á emigración e nunca se soubo da traza que levaron.
Agora eran a súa filla e a súa neta quen lle sopraban as ascuas da vida, malia lle estar furgando sempre no sentido. Tiña fama de home serio e de palabra, moi humilde pero túzaro. O que el dicía dito estaba. E as dúas mulleres, sabedoras diso, desgastaban na súa conciencia ata que el mesmo se obrigaba a facer cousas que non quería. E agora déraselles con vender a vella casa, o seu último refuxio: «Vende la casa abuelo y así me compran el coche». Aquela nena malcriada, á que tanto cariño lle tiña, ía camiño de converterse nun ser cruel e egoísta.
Ao saír deulle dúas voltas a aquela enorme chave feita polo ferreiro de Sofán, xusto antes de espetar na esquina da eira ese xigantesco cartel: SE VENDE. Logo suspirou de carraxe. Incluso hai quen asegura que se lle humedeceron os ollos o vello home de ferro. Coa mesma votou a camiñar, paseniño, por entre as vellas casas sen alma, apoiado naquela vara de carballo rexo que lle termaba dos anos.
Un ventiño frío do norte levantaba ao seu arredor as follas secas caídas das hortas. ¡Non me ía lembrar! Era outono... Anoitecía... Aquela imaxe quedou gravada no meu recordo, coma se fose unha melancólica foto en branco e negro, fiel reflexo dun home vencido pola vida...