Cando a historia fracasa está obrigada a repetir curso
16 ago 2013 . Actualizado a las 07:00 h.Houbo unha vez un filósofo que se fixo rico razoando o fin da historia. O tempo había demostrar dúas cousas: que tiña un apelido como para ter una central nuclear propia e que acertou no seu pronóstico aínda que non soubera en que.
Cando Fukuyama (non vos matedes, a central nuclear é Fukushima) asegurou que acabara a historia levaba razón. Mesmo foi un profeta. Acabara tal como a coñeceramos ata ese momento. Acabara como ficción de que sempre se vai a mellor. Acabara como un continuo no que calquera individuo pode xogar un papel que sobrepase o estatístico. Esa historia acabou ao mesmo tempo que a socialdemocracia ataba o seu futuro ao neoliberalismo.
O presente é outra historia. Fukuyama pode descansar en paz e o mundo pode seguir fracasando co mesmo ímpetu melancólico dun escritor en galego. Como sucede nos colexios, mesmo antes de Wert, cando a historia fracasa está condenada a repetir curso. E aquí estamos a punto de estudar as mesmas materias que xa deberiamos ter sabidas, pero que esquecemos durante as longas vacacións que nos proporcionou sen querer o Telón de Aceiro.
Na historia sucede como no Feito a man: vas cruzando calquera pasaxe e asáltante versións de músicas anteriores, unha difíciles e outras fáciles. Como cando percorres os libros de historia, todo semella repetido: primeiro chega a inxustiza e logo a revolución. Os nomes varían, a estacións pasan e os mortos esquécense. Pero a violencia sempre continua.
Vas por Compostela e a historia repítese. Unhas veces será Nicho Varullo, outras veces Paolo Conte. Nirvana ou Marley. Todos reaparecen como volve lentamente a imaxe do Che a encher as paredes dos pisos de estudantes. Pero non volven porque si, nin pola nostalxia das noites de verán sen mar. Volven porque temos unha asignatura pendente: Obrigar a historia a que cambie de sentido.
MÚSICA | Feito a man
ESCENA | Titirinoia
Os fíos
A pesar de que foi capaz de facelos visibles, creo que Chejov non chegou a escribir nunca unha obra titulada Os fíos na que explicara, coa súa entrañable transparencia, ata que punto os monicreques son unha metáfora da existencia humana. Os movementos dos títeres están propiciados por forzas que tenden a ocultarse para non desfacer a ilusión da historia. A política occidental funciona así e a extensión de este xeito de operar ten alcanzado a moitos sectores que, por formación, deberían ter sido capaces de encontrar outro sistema.
Pero como sucede coa música, os títeres non son culpables do que fan con eles. Nin sequera son culpables do que nos queremos entender do que nos contan.
Hai que aceptar que pese a ter menos estudos, os rapaces entenden moito mellor os títeres ca nós. Iso é precisamente polo proceso educativo que nos ofrece a sociedade: esa estratexia de ocultarnos aquelas circunstancias poñan en evidencia os defectos de funcionamento. Porque os monicreques son así e nós tamén. Como o falcón maltés e a materia dos soños. Pero non queremos aceptalo.
CAMPO DA FEIRA
Días: Do 20 a 22 de agosto
Horario: Das 18 as 23.
Entradas: De balde
MÚSICA | The Ladies
A nostalxia dos outros
Houbo un tempo con coches inmensos, cores rosadas, melenas cardadas e tupés só comparables ao de Vázquez Portomeñe. Foi no pasado, pero non foi aquí. Foi a primeira adolescencia fortificada na confrontación nuclear e con aquela idea de que subirse a unha moto era unha das cousas salvaxes que facer no mundo. Era todo un pouco esaxerado. Esaxeradamente inxenuo: carreira de coches e bailes de graduación mentres o mundo pagaba a guerra fría. Logo viñeron The Beatles. Menos mal. Pero a música non ten culpa de como é utilizada e un pouco de Rama lama ding dong non ten mal. Acabaremos por ver os 50 (os norteamericanos) como unha época exótica. Porque a nostalxia tamén se importa.
CIDADE DA CULTURA
Días: Mañá
Horario: 21.00
Entradas: De balde.
CIRCO | Impreuna
Malabarismos
Un exercicio posible é moi económico e deterse no medio dunha praza concorrida e pararse a ver que fai a xente. As actitudes, os xestos, a normalidade das rarezas. Ben mirados, todos son malabaristas: uns porque levan catro fillos da man, outras porque tran as mesmas botas desde Iparralde e algúns outros porque a pesar dos 32 grados non quitaron a garabata para seguir crendo na importancia como escala social. Como din nos bares cada un sabe as súas. Sabemos como somos pero non tanto como xestionalo. Para xestionar malabarismos de a diario non hai nada como os profesionais. Xente que sabe manexar catro pelotas con dúas mans ou que é capaz de incribles piruetas sen perder o sorriso. E manter a compostura nas circunstancias adversas.
A QUINTANA
Días: Martes, 20
Horario: 19.30 e 22
Entradas: De balde
MÚSICA | Orquestra de Cámara Galega
O solpor na Península
A democracia neoliberal ten as súas manías. Ten manías co tamaño das cousas e co reparto desigual dos recursos. Non percibe que a dimensión do solpor non ten tanto que ver co tamaño do sol como o lugar desde o que se mira. O sol sempre é o mesmo. Pero o sol que nos deixan ver e usar ten unha medida diferente. Un atardecer con música ibérica tería que ser xeograficamente portugués. Pero a música seria encontrou un xeito des ser española sen necesidade de ser confundida coas esencias. A música, unha vez máis, non ten a culpa do uso que lle dan. Pásalle como ao sol.
CIDADE DA CULTURA
Días: Hoxe
Horario: 21.00
Entradas: De balde