O tempo das hipóteses rematou, agora é tempo dos datos e das probas. Dende xa comezamos a medir o impacto que terá na nosa economía e na nosa provincia a conexión de alta velocidade ferroviaria. Co paso dos meses e dos anos avaliaremos se o neboeiro acaba de levantar ou seguimos nese luscofusco no que a sombra ocupa todo o plano.
A Autoridade Independente de Responsabilidade Fiscal, AIREF, leva anos advertindo que os problemas de mobilidade non están sendo ben identificados e, polo tanto, os recursos están malgastados. Recordamos que o 90 % dos usuarios son de cercanías.
¿Pode a conexión á metropole debilitar o noso patrimonio inmaterial? Nun escenario mundial de volta aos sentimentos identitarios, estamos nunha loita cultural; podemos pensar que a chamada ourensanía é ir ver ao Real Madrid ao Bernabeu, e logo tomar unhas cañas a la madrileña e un bocadillo de calamares, ou ben comezar a protexer todas aquelas manifestacións culturais que nos fan únicos e que dan sentido á nosa existencia como pobo.
No 1927, Vicente Risco, Otero Pedrayo e Ben-Cho-Shey fixeron a pelerinaxe dende Ourense a San Andrés de Teixido, que co tempo publicaron na revista Nós, recentemente de centenario. Ten máis sentido vertebrar o país para termos unhas infraestruturas que respondan ao reto social e demográfico, que a conexión coa capital. Pensamos que «de Madrid al cielo», pero no noso país vaise previamente a San Andrés, aló, no norte, na serra da Capelada, onde a galerna entra até os ósos.
A Gudiña, porta de entrada e primeira fonda galega na vía da Prata a Compostela, é unha interfase entre a Seabra e Bragança; a fiestra a un territorio único en festas de inverno. ¿Fixemos algo nestes anos para que hoxe que chega o tren, valoricemos o noso patrimonio? ¿Collerá alguén o tren en Chamartín para ir a San Martín de Castañeda ou Vigo de Sanabria, ou para chegar a Maceda en Noitevella e ver aos nosos felos saíndo polos camiños para dar comezo ao período de entroido?
O tren chegou, podemos pensar que a culpa é do retraso, da doma e da castración, máis o ecosistema está sin preparar, os aguinaldos non solucionan os problemas de fondo.