Un 23 de abril naceu o meu segundo fillo, Tristán. Noutro 23 de abril, en 1185, Afonso II, terceiro rei de Portugal. En 1564, William Shakespeare en Strafford-upon-Avon, que lembro como unha pequena vila encantadora á beira dun río, con xeranios en todas as galerías… Aurelio Aguirre, un dos nosos primeiros románticos, naceu en Santiago de Compostela en 1833; Manuel María Puga, Picadillo, que ademais de reputado gastrónomo chegou a ser alcalde da Coruña, naceu ese mesmo día en 1874; o vigués Ricardo Mella, un dos pais do pensamento libertario, en 1861; Vladimir Nabokov, o autor de Lolita, en 1899; Valentín Paz Andrade un ano antes, en Lérez; Xosé Chao Rego en 1932, o meu amigo Eloi Caldeiro en Sarria, na Sarria de Xela Arias!, en 1955…
Como Cervantes e Shakespeare morreron un mesmo 23 de abril, en 1616, o mundo acordou conmemorar nesa data o Día Internacional do Libro, homenaxe aos dous xigantes, igual ca nós homenaxeamos ás Letras Galegas o 17 de maio, canda a primeira edición dos Cantares Gallegos de Rosalía de Castro.
Os meus amigos, que ben me coñecen, saben que prefiro os nacementos, non as defuncións. Pero o 23 de abril, que é tamén a data da batalla de Cacheiras, onde derrotaron o primeiro galeguismo, en 1846, en interpretación do profesor Barreiro Fernández, traxedia dos Mártires de Carral, o mundo celebra o Día do Libro, ese milagre da tecnoloxía que, malia os agoreiros, dende as primeiras táboas de arxila da Mesopotamia ata as pantallas dixitais dos libros electrónicos, máis de seis mil anos despois, segue máis vivo ca nunca.
A miña amiga Mercedes Corbillón, excelente escritora e libreira, na súa columna de hai uns días, dicía que «siempre hay un libro para un descosido, incluso para un remiendo». Eu digo que, detrás de cada persoa, mesmo sen ela sabelo, hai un libro agardando, un libro que nos pode cambiar a vida, abrir portas que nin imaxinabamos que existían, apuntar respostas a preguntas que nalgúns casos viven dentro de nós e non nos atrevemos a formular.
Todos temos un libro agardando nunha volta do camiño, por máis ca algúns non o descubran nunca. Nas páxinas dese libro hai oportunidades, luces que non sempre atopamos, consolo a non poucas desazóns, achegas para explorar, amores, descubertas…
Na adolescencia, sobre todo, que é a idade da autodeterminación dos seres humanos, a idade das grandes preguntas, o libro (o discurso da palabra á que accedemos dende o propio silencio, case diría que dende a máis íntima soidade) o libro, digo, é o mellor compañeiro de viaxe, o amigo que xa non nos abandonará nunca, sempre agardando no estante, e que volverá ao final, podedes estar seguros, cando case todas as voces pareza que se apagan.
Eles están aí, sobreviven ao tempo moito máis ca esas outras moitas tecnoloxías que anunciaban prodixios. Volvede a vista cara atrás. Son a memoria do que somos.