A primeira vez que algunha película miña tivo a oportunidade de ser candidata aos Goya foi no 2010 con Todos vós sodes capitáns. Cría que o feito de ser a única película que representaba España no Festival de Cannes, premio incluído, axudaría para ser elixido na categoría de «director novel». Non foi así. Quedoume claro que os Goya, que por algo son coñecidos coma os premios da industria, era unha liga na que desgraciadamente o mais destacado era que as películas fosen canto máis grandes mellor. Eu seguín traballando ao meu ritmo, grazas ao respaldo de Cannes, que lexitimou e protexeu a miña obra durante este tempo.
Cada ano quedan fóra películas sobresaíntes, películas que están representando a nosa cultura en festivais internacionais de prestixio. Son proxectos demasiado pequenos para competir en campañas publicitarias, ruído mediático, influencias e votos. Son proxectos demasiado diferentes ao cinema ao que están acostumados os académicos. Existe un problema de representatividade entre o grupo dos case 1.800 académicos, que ten como consecuencia unha falta de diversidade de películas nas candidaturas finais. A actual xunta directiva da Academia, (na que é vicepresidente o infatigable produtor galego Rafa Portela), é consciente destes problemas estruturais, e fai todo o posible por convencer a cineastas e produtores que traballan neses cinemas «periféricos» para que se fagan académicos, equilibrar así a balanza dos gustos e dos humanos intereses. Non está fácil, a maior parte destes artesáns, que fan o mellor cinema do país, nin viven en Madrid para gozar das vantaxes de ser académicos, nin poden pagar as cuotas de asociados: bastante teñen con sobrevivir.
A dificultade de estar aí é unha das razóns polas que nos sentimos tan contentos de ser candidatos: que ben saben as milagres! Ten moito mérito estar aí coa nosa pequena película, de aldea, en galego, e sen stars coñecidas. É unha rara excepcionalidade ser candidatos cos descoñecidos pero eternos Amador Arias e Benedicta Sánchez. Está case asegurado ir aos Goya cando tes a Luis Tosar ou Antonio de la Torre, sen querer desmerecer o seu traballo. Desgraciadamente para a saúde da arte cinematográfica, o financiamento e a distribución das películas segue dependendo das caras coñecidas. Ningunha televisión nacional apostou por un proxecto con Amador como actor, (o auténtico «joker galego»!) A industria está obsesionada por un camiño único, por uns formatos convencionais. Os que queremos facer películas doutra maneira temos que facer auténticos malabarismos para que os nosos proxectos existan. E como xa sabedes os que estades a ler isto, o espectador ten unha grande responsabilidade cando merca un tícket de cinema. Para quen non o saiba, O que arde resiste nas salas de cinema tras doce semanas. Grazas!
