Os peludos

Xavier Alcalá
Xavier Alcalá A VOO DE TECLA

OPINIÓN

16 abr 2014 . Actualizado a las 07:00 h.

«P oilu» é «peludo» en francés. Así chamaban aos soldados da Primeira Guerra Mundial (en España tamén nolo dicían aos recrutas da mili, como mofa á rapa sufrida ao entrarmos no cuartel).

Les poilus é o título dunha pequena xoia da Literatura Maior, a que non se perde en fantasías senón que conta a vida (e a morte): o subtítulo é «cartas e testemuños dos franceses durante a Grande Guerra (1914-1918)». Fai a escolma Jean-Pierre Guéno, e dedícalla aos bisavós que sufriron as trincheiras, a lama, a fame, as ratas, os piollos, as feces, o sangue, o fedor dos mortos que servían de parapeto.

O libriño, baratísimo (3 euros en papel), está publicado por Les Arènes e ben merecía unha tradución que axudase a reflexionarmos sobre o incomprensible daquela carnicería que deixou millóns de mortos, inválidos, viúvas (mesmo «brancas», aínda noivas) e orfos. Hai nel cartas que chegaron, ou non, porque as interceptou a censura. Unhas relatan a bestialidade do combate; outras, axustizamentos de «covardes»; a maioría, miserias enlouquecedoras por erros dos xenerais... Hainas de fillos a pais e mulleres a maridos que tronzan a alma, por seren dirixidas a xa defuntos.

¿Como sería hoxe Europa sen aquela atrocidade? Quizais non habería Unión Europea, mais, se cadra, les poilus pagaron un prezo excesivo.