«O poema é o poema dos pais./ A ferida é a ferida dos pais./ A ferida dos homes./ As cicatrices tamén./ As cicatrices son un dos froitos da ferida./ Os fillos somos cicatrices», escribía Ismael Ramos en Lumes (Apiario, 2017), onde desenvolve a épica do cotiá a través da familia, referentes dun mundo que ás veces manca, pero do que é preciso ter memoria porque nel reside a identidade.
Ata esa infancia rural lévanos Dores Tembrás en Enxertos (Apiario, 2023), unha viaxe dende os seus primeiros anos ata a experiencia da propia maternidade e, canda ela, a comunidade de afectos que a sostén e onde agroman a cada paso os seus proxenitores. Nesta coidada edición insire media ducia de debuxos de autoría paterna e recorda como sendo albanel «a nosa casa/ over the rainbow/ en eterna construción». As leccións de vida que lle transmitiu, moitas afincadas na terra, acompáñana sempre: «planta unha maceira / ao pé do camiño / para sacarlle a sede / a quen pase».
O poeta Carlos Negro busca no diálogo da súa poesía coas fotografías de Benxamín Otero render unha homenaxe ao pai e, de seguro, a toda aquela xeración de posguerra que tanto loitou por saír adiante. En Estrita necesidade (Alvarellos, 2021) emprega versos austeros como o foron aqueles homes e mulleres que nunca tiraban a comida ao lixo, «non había restos no prato/ só sobras mal aproveitadas». As imaxes céntranse nas mans, «as túas maus de pai/ as túas maus de vello», fortes, pero capaces de arranxar todo e de dar agarimo ao tempo.
«As túas maos papá as túas maos anciás/ de ouro e de fariña» escribe Olga Novo en Cráter (Toxosoutos, 2011), nun poema que homenaxea ao seu proxenitor e no que tamén repara nesas extremidades que traballaron arreo e que agora teñen artrose, que descoñecen as regras da ortografía, pero si as da vida. E maniféstalle que «A terra das túas unllas é a única herdanza que desexo», nese amor polo mundo rural, telúrico, que despois desenvolverá de xeito maxistral en Feliz idade (Kalandraka, 2019) e onde regresa ao pai nun momento vital moi duro.
Máis recentemente Luísa Castro daba ao prelo Un amor antigo (Galaxia, 2022), poemas dedicados ao pai e inspirados por el nos últimos meses da súa vida. Neste caso tamén é unha volta ao telúrico, ás raíces, á identidade. As que temos a mesma devoción polo pai faríamos noso un dos seus versos: «De cantas cousas me salva o teu amor».