Era doado experimentar o pracer da mellor compañía con Domingo Villar, un colega sabio e divertido, conversador de altura e elegante no trato, que sempre parecía levar dentro un neno sorprendido coa súa última trasnada. No seu caso, ser o máis grande escritor de novela negrocriminal en galego: dende Ollos de auga, iso que en The Guardian chamaron Galician noir colleu unha forza crecente, por enriba de todo, grazas á súa proxección alén das nosas fronteiras. Pero Villar pertencía a esa clase de autores que, tendo razóns para presumir do conseguido, deciden non darse importancia. E así se presentaba Mincho a tomar algo, sen buscar o aplauso, impartindo a lección dunha persoa tan amante da vida como suavemente melancólica, que era o que a moitos nos transmitía sempre o seu ton de voz. Por iso non bebiamos un viño cun dos grandes autores da novela negra europea dos últimos anos. A súa proverbial humildade, que lle viña de fábrica, obrigábanos a beber e a botar unhas risas cun gentleman da ría encallado en Madrid. Unha categoría superior que a Domingo lle sentaba estupendamente, e da que extraía ese acento humanista que teñen os seus libros. Vaise moi novo. Coma un insulto do destino que se nos crava no peito, deixándonos unha triloxía que é un canto de amor a Vigo disfrazado de intriga policial. Un amor, o máis intenso, que é o que se vive dende a distancia.
Chega a madrugada. Estamos nunha Semana Negra de Xixón, sentados na terraza do Hotel Don Manuel, e un Domingo implacable coas anécdotas vaise apoderando pouco a pouco da conversa, coma un ladrón sedutor que o leva todo ao seu rego e nos contaxia a ledicia do seu roubo. Os colegas quedamos en silencio, entre o pracer da visión tirando a dobre e as gargalladas que chegan das mesas próximas. Non hai unha explosión do eu no irresistible monólogo: ao contrario, hai alguén que se está volvendo transparente, alí en directo, para poñerse ao servizo da historia que conta. Alguén que nos explica a vida coma un director do Hollywood clásico, poñendo a cámara —a súa voz— no lugar axeitado para que todo suceda con naturalidade dentro do cadro, sen estrañas pirotecnias. Os libros de Domingo Villar tamén están contados así: con esa naturalidade diáfana á que só teñen acceso os mellores, e pola que flúen ríos de humanidade e intelixencia, quizais unha sabedoría herdada fronte a ese mar de Vigo que tanto botaba de menos. Vai ser moi duro pensar que xa non teremos máis a Leo Caldas entre nós. Unha vez chegamos a agardar dez anos a que volvese porque Domingo, pura esixencia, quixo tirar ao lixo unha novela que escribira, con ISBN e todo. Non lle vía suficiente emoción. O xesto, vindo de alguén que contaba os seus lectores por milleiros, fala por si mesmo. Emoción. Era doado, efectivamente, gozar da súa compañía. Máis difícil será non estrañalo contándonos cousas.