Cancións para despois de comer

FUGAS

20 may 2022 . Actualizado a las 10:22 h.

A morte sempre chega a destempo, pero ás veces é aínda máis inxusta. Lembrade o falecemento de Carlos Casares, igual de súpeto, con 60 anos. Domingo váisenos con 51, en plena madurez, cheo de enerxía, de seguro que coa carpeta chea tamén de proxectos. Os seus amigos, xa non digamos a súa familia, seguimos en estado de shock. Ademais dun excelente escritor, cunha extraordinaria capacidade para facer e fidelizar lectores (do que tan necesitados estamos), Domingo era un magnífico exemplar de ser humano: intelixente, culto, xeneroso, humilde (sen falsos postureos) e comprometido cunha lingua que seguramente non era a dominante do seu entorno social e urbano, pero que el fixo propia e coa que mantivo unha lealdade inquebrantable.

E aínda por riba: era dos que cantaban despois de comer. Coido que foi el quen primeiro me fixo esta distinción: dunha banda a xente que canta despois de comer para celebrar a festa e doutra, os que se reprimen e, no mellor dos casos, quedan coa canción dentro ou a medio saír. As presentacións dos seus libros en Galicia sempre acababan igual: os seus editores, libreiros e amigos a celebrar a vida ata altas horas da noite con música e cancións, iso que agora chaman «cancións de taberna», que para moitos de nós eran as músicas da casa, as cancións da tribo (a familia), que en tantos casos servían (e serven) de catóns primeiros para iniciármonos na lingua. «A ver se pasa este trebón (a pandemia)», dicía, «e podemos volver a xuntarnos. Quedan moitas por botar».

Se teño que lembrar agora o escritor e amigo, evoco aquela noite en Sanxenxo despois da presentación de A praia dos afogados, todos «contra a parede», que é onde os paisanos agochan o mellor viño da casa: Xaime Corral, Ofelia, Carlos Lema, Nacho, Malós, Chus e Teresa, Manolo Villalustre, Finso, que era quen lle contaba as anécdotas do mar… E Beatriz, a súa compañeira… Certamente, a morte sempre é prematura e inxusta.