OMNIUM MALORUM

Así comezaba unha reflexiva sentencia de Cicerón -Omnium malorum stultitia est mater- que quere dicir, por se hai algún de fóra: a burremia é a nai de tódolos males. Como Cicerón non era nada burro, seguramente que o consello iría dedicado a tódolos que presumen da súa ignorancia, porque o peor que lle pode pasar a un individuo é que se lle xunten a soberbia e a inepcia. Pola primeira pensará que o mundo é seu, e pola segunda non se dará conta da barbaridade que significa pensar tal cousa. Así aparecen, cada certos ciclos, tipos coma Jesús Gil ou coma Le Pen. Iso a escala nacional e internacional, porque, a proporción, nas vilas e aldeas aínda campan máis exemplares dignos de ter en conta á hora de calibrar sistemas neuronais avariados e con fortes doses de endeusamento. E son perigosos só con abrir a boca, porque, como tamén sabía outro bo retórico latino, Quintiliano, do maledicente ó malfeitor só media a ocasión -maledicus a malefico non distat nisi occassione-. Por iso compre que un se defenda dos touros por diante, dos cabalos por detrás e dos estúpidos por tódalas partes. E os peores inimigos son, precisamente, os ignorantes e os estultos. Non sei quen era o que dicía que el, ós seus inimigos, escollíaos pola súa intelixencia, e paréceme unha felicísima idea. Ás veces, un pobre home non merece que se tome por inimigo, porque non dá a talla. Todos temos inimigos, e o que diga o contrario é que, sinxelamente, aínda non os coñece, pero existir xa existen. Sería hipócrita dicir que non os temos. Ata Xesucristo, que pasar por ser a mellor persoa da historia, os tivo. Por iso conveñen algúns consellos para levar o tema o mellor posible. Un dos mellores oínllo a un personaxe de cinema, o capo Michael Corleone (Al Pacino), na terceira parte desa triloxía obra mestra que é O Padriño. Dicía, referíndose ós inimigos: «Non odies ós teus inimigos. Non te permite xulgalos». Coido que é un bo consello. Pero, se aínda despois de oílo, non es quen de deixar de odialos, o mellor que podes facer, eso si, e tratar de elixilos, como dicía antes, pola súa intelixencia. Alomenos, presumir de inimigos, porque ¿de que serve ter como inimigo a un pobre infeliz, se con seguranza che vai causar menos dano ca algún que di ser teu amigo?. Xa o dicía Antonio Muñoz Molina: «hai que se esconder dos outros e dalgúns que semellan nosos». Cuestión de corazón Tamén é cuestión de corazón. O xenial francés (aínda que pareza contradictorio) Víctor Hugo sempre considerou que «canto máis pequeno o corazón, máis odio acubilla». Ó final, todo vén ó mesmo: ninguén pode evitar ter inimigos, pero é conveniente conservar a lucidez nun tema que de seguro nos vai ter entretidos gran parte da vida, se non toda. E tampouco é cuestión de lle facer caso a aquel proverbio chinés: «Séntate no pousadoiro da túa porta e espera a ver pasar o cadáver do teu inimigo». Non serías ti quen o venceu, senón Thanatos, con ou sen axuda de Cronos. Sería, seguindo coas alusións clásicas, unha victoria pírrica.

---

---

---