«Nalgún sitio, se non iamos xa non facían festa»

Santiago Garrido Rial
s. g. rial CARBALLO / LA VOZ

PONTECESO

BASILIO BELLO

Llevaban en el nombre -Orquesta Os Bardos- su orgullo de Ponteceso, con la alusión a Pondal

10 dic 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

Cuenta el cormelán Jesús Méndez Torrado en su libro sobre la música en Corme, editado por el Concello de Ponteceso, que Os Bardos «foi un dos grupos punteiros na súa saída musical. Tomaron -añade- a profesión como algo serio, e chegaron a ver o froito dos seus múltiples ensaios, que eran case a diario».

Jesús Couto, el fundador, lo confirma: «Eramos moi profesionais. Tomabamos o traballo a peito, eramos profesionais, aquilo non era unha broma, e queríamos atender ao público de todas as idades». Couto recuerda aquellos tiempos al detalle, incluso el motivo por el que se desplazaron hasta A Coruña para hacerse la foto promocional: «Foi unha cousa que nos pediu Blanco, e aceptamos». También esos elegantes trajes blancos con ribetes negros: «Fíxonolos a xastrería Floreal, en Carballo, tiñan moita calidade». El origen del nombre es fácil de adivinar: el homenaje a Pondal y su origen pontecesán, extendido a las tierras limítrofes.

Ensayaban mucho en un local de Canasteves. Tocaban de todo y para todos: «Tiñamos un repertorio moi variado, combinando o moderno, que máis se levaba naqueles momentos, e o clásico, os bailes de sempre, os pasodobres. Atendíamos a todo tipo de público». Recuerda con cierta nostalgia las giras de aquellos años, y el prestigio que se fueron ganando: «Ao principio tocabamos por Bergantiños, pero fómonos estendendo pola provincia e por Galicia. Tiñamos moito éxito. Tennos pasado nalgún sitio que, se non iamos, porque xa estaba a data collida, xa non facían a festa».

Jesús era el jefe, pero eso implicaba muchas cosas: «Era o director, tocaba o órgano, levaba o coche, encargábame do equipo do son...». En los primeros años, el acordeón también lo tocaba a menudo, pero el órgano ganó todo el terreno: «Non había moitos, daquela. Eu encargueillo a unha casa italiana».

Jesús está orgulloso de haber apostado por el conservatorio: «Sempre estiven contento por tomar esa decisión. Daquela era moi raro facelo, e moitos non me crían. Aínda pasou moito tempo para que fose normal acudir», señala. Siempre al frente del acordeón y los teclados, no quiso adentrarse en más instrumentos. Ni cantar: «Iso era para outros, o que non quere dicir que se cadra algunha vez, se había que cumprir e faltaba alguén, pois había que facelo».

También estaba contento con los compañeros elegidos. Dos de ellos ya han fallecido, otros siguieron vinculados a la música con más o menos intensidad. Pero eso fue desde que se acabó el grupo, que duró casi 20 años, o más, si se incluye el cambio de denominación a Nova Banda. Fueron muy longevos para la época. «Si, aguantamos moito, pero despois as cousas cambiaron. Apareceron os intermediarios, os representantes. Para traballar xa había que aceptar outras condicións». Y poco a poco, cada uno siguió por su lado a partir de los años 90.

Jesús fundó la coral de Tella, y en la actualidad dirige la de Santa Mariña de Ponteceso, Corcoesto, Pazos y Xornes. Una actividad intensa, y más ahora que llegan las fechas navideñas. Una vida vinculada a la música.

El protagonista

Jesús Couto Varela, de Tella-Ponteceso (73 años), es el tercero por la izquierda, director y fundador del grupo, acordeonista y teclista. Aparece con un órgano: no había muchos entonces en las orquestas del momento en la zona. Además, tenía formación musical, ya que había estudiado en el Conservatorio de Música de San Sebastián, adonde había emigrado muy joven para trabajar, compatibilizando ambas ocupaciones. Esos estudios serían finalmente decisivos para el resto de su vida. Sigue en activo, dirigiendo cuatro corales entre Ponteceso y Cabana y acudiendo a donde lo llaman, especialmente a actos religiosos.

ARCHIVO MENDEZ TORRADO - LIBRO

La imagen

La imagen es de hace ya medio siglo, en 1967, y está realizada junto al castillo de San Antón, en A Coruña. Es una de las muchas que aparecen en el libro A música en Corme, de Jesús Méndez Torrado, obra imprescindible para conocer el pasado musical de la zona. Aparecen: Pepe Castro Lois, Amancio (batería), de A Bugalleira; Eliseo Vidal (bajo), de A Torre; Couto; Suso Vidal, cantante y hermano de Eliseo; José Pose, Cristino (saxo), de Neaño; Ovidio Varela (trompeta), también de Neaño, y Pepe Imia, saxo, de Outrabanda (Cesullas-Cabana).