Antes de ser escritor, Donald Ray Pollock era o paradigma diso que en Estados Unidos denominan ‘working class’ (clase obreira). Pollock naceu nunha aldea do sur de Ohio de nome revirado: Knockemstiff. Como a maioría de rapaces da súa xeración, deixou os estudos en secundaria e púxose a traballar de operario. Primeiro nunha planta cárnica e logo nunha papeleira. Con 54 anos, cando ninguén o agardaba, fixo pitar os radares da literatura norteamericana cun libro de relatos ao que lle puxo o nome do seu municipio natal.
De como cheguei a Pollock dá para escribir unha historia de seu. En 2015, nesta mesma sección, publiquei un artigo que levaba por título A antítese da mediocridade. Contaba a fascinante historia de Gonzalo Canedo, un cercedense que, despois de comezar como comercial de Círculo de Lectores, acabaría na cúspide do sector como executivo dunha potente editorial primeiro e, nos últimos anos, dirixindo a súa propia empresa: Libros del Silencio. O seu pasamento prematuro desbaratou un selo que fundara en Barcelona en 2009 e que en apenas catro anos se convertera xa nunha referencia internacional.
Algunhas semanas despois da publicación daquel texto, recibín un correo do recoñecido director de teatro Lluis Pasqual, parella de Canedo nos seus últimos anos de vida. No mesmo, ademais de agradecer o artigo, pedíame un enderezo postal ao que enviar algúns exemplares de obras que publicara Libros del Silencio. Entre aquel monllo de libros viña El diablo a todas horas, unha novela tan brutal como, por momentos, divertida. Canedo encargáralle a Javier Calvo a tradución da obra; cousa que xa fixera con Knockemstiff en 2011. Aquí nin os máis modernos sabían que había un ‘working class’ de Ohio que deixara pampa a crítica literaria estadounidense.
Nas últimas semanas está chegando ás librarías a tradución ao castelán da última obra de Pollock: El banquete celestial. Nesta ocasión, a obra explótaa Random House, un emporio editorial con sede en Nova Iorq, facturación astronómica e máis de dez mil empregados espallados polo mundo. Nas súas notas de promoción, a multinacional presenta a novidade como «un western que se move no territorio de McCarthy, Faulkner e O’Connor, e que mestura a sátira con saudables doses de violencia cinematográfica ao máis puro estilo Peckinpah, Tarantino ou os Cohen».
Paréceme ben, o negocio é así, pero a min dende esta sección gústame lembrar que o tipo que mandou traducir por primeira vez a Pollock ao castelán naceu en 1954 no Campo da Feira de Cerceda («nunha aldea de 300 persoas e 600 vacas», como ten comentado nalgunha entrevista). Alí viviu ata que sendo aínda un neno marchou coa familia para A Coruña e máis tarde, por razóns profesionais, acabou en Barcelona. Máis aló da extraordinaria calidade literaria, viu o editor algo en Pollock co que se sentiu identificado? Parecíase a Cerceda da súa infancia á América profunda que o escritor describe en Knockemstiff? Apunto tres coincidencias: naceron nunha aldea, no mesmo ano e foron iso que lle din un «self made man» (homes feitos a si mesmos).
Cando a Pollock lle preguntan como vive nunha vila similar ao Knockemstiff que tan brutalmente retratou, resposta: «A medida que fun medrando, o lado bo foise facendo máis forte». Pola súa parte, no seu correo, Pasqual contaba que Canedo «sempre tivo un paraíso perdido: Cerceda, un lugar recorrente na súa conversación. Case todo ocorrera ou podía ter ocorrido alí». Non me fagan moito caso, só quería falar de literatura e acabei indo de Knockemstiff ao Campo da Feira. Máis ou menos, en liña recta, seis mil quilómetros de distancia.