LINGUA PROLETARIA | O |
18 dic 2004 . Actualizado a las 06:00 h.PRETO DE As Pontes, pola serra do Forgoselo, á altura dun lugar chamado A Pena do Tizón -non sei por que-, sempre me lembro do conto de dúas barbanzás que se ofreceran a ir andando ata San Andrés de Teixido. Unha historia que nos fai recapacitar no paralelismo coa figura do ogro centroeuropeo, o canibalismo documentado na Europa medieval e incluso a realidade agochada en contos infantís como o de Polgarciño: ¿Como era a Galicia profunda e a non tan profunda noutras épocas?. A aventura lembrada, cargada de múltiples lecturas, tamén fala do medo ó descoñecido e do temor ó diferente, cos ingredientes propios da tradición oral, enriquecéndose coas varias versións en que se refire, ás veces co nome e apelido das ofrecidas, quen un anoitecer de chuvia e frío se atoparon perdidas no medio do monte, e procurando un camiño inexistente, foron cara unha luz que tremulecía tras a fiestra dunha paupérrima choupana. Ós golpes de chamada apareceu un rapaz de forte e deforme figura que avisou para dentro cunha voz sen modulación, como se a lingua non se soubese mover polo padal articulando as sílabas: -Son maruxas -e en resposta a unhas palabras rosmentas e inintelixibles, o rapaz amosou un sorriso verdoso e franqueoulles a porta. Na penumbra da choupana, as peregrinas distinguiron a un vello mirando para o lume e outro rapaz, igual de maltallado e risoño, remexendo nun caldeiro que colgaba da gramalleira, sobre un lume de raíces de toxo e xesta, quen lle achegou un tallo para que quecesen a carón do fogo. -Secade a roupa -propuxo, e as mulleres persignáronse, ó entender «sacade» por «secade», facendo rir con gargalladas de ventre ós tres varóns, ante o xesto asustadizo e entendendo o malentendido que tinxiu de vermello o rostro das romeiras. Ó cabo dun intre, o rapaz que atendía o caldeiro ofreceulles: -Queredes un pouco caldo da cabaza de miña avoa. Novamente, as atemorizadas mulleres non entenderon o ofrecemento, confundindo «cabaza» con «cabeza», polo que se miraron atemorizadas e desconfiadas, e polo baixo coidaron que, sen dúbida, estaban na casa duns alarbios, esa especie de ogros do noso folclore. Inseguras, as forasteiras amosaron o desexo de saír a mexar, ó que os indíxenas lle propuxeron que o fixesen nun cornecho da cabana; pero como elas volveron amosar o seu temor e desconcerto, o vello suxeriulles que se atasen a un longo adival, a fin de non se perder no monte; e entón o medo e o receo das peregrinas bordeou os límites do pánico, e nun acto reflexo e arriscado fuxiron espavoridas, preferindo a coñecida inseguridade da intemperie da noite á descoñecida seguridade da choupana. Agochadas entre os toxos viron como os rapaces e o vello saían con fachos na súa procura, chamándoas «acudide ó tizón maruxas», pero elas, receosas daqueles angulosos seres que falaban con palabras de acentos duros ós seus oídos, entenderon mal os motivos daquela procura, e asidas unha á outra a ras de chan, fixeron un leito de bágoas agardando polo día, convencidas de que estiveran a punto de ser devoradas por uns alarbios.