Atopeime metido nun dilema: por unha banda, tiña gañas de fuxir daquela celebración excesiva e vulgar; pola outra, as esperpénticas escenas que estaba vivindo empurrábanme a continuar mirando o espectáculo. ¿Quen podería pensar que aquel grupo de persoas, a meirande parte delas axeitadas manifestantes para calquera convocatoria do Foro da Familia, podía perder os papeis de tal xeito?
Arredor de Pancho xuntárase unha serie de personaxes ruíns que competían para ver quen contaba o chiste máis groseiro. Ao pé da orquestra, no medio dun círculo de respectables cidadáns, unha ex Miss Galicia local, en franca decadencia física, facía un streaptease seguindo o ritmo dun reguetón. Non lonxe de onde eu me atopaba escoitando o discurso, xa incoherente, de Palomares, un puritano mantiña unha conversa máis que amigable cun xove efebo, fillo dunha honorable «viúva de».
Ao día seguinte sería domingo, xornada, pois, de ineludible paseo pola praza Maior. Imaxinei que tal e como acontecía no Perfume, a novela de Patrick Süskind, despois da fantástica e multitudinaria orxía, ninguén sería quen de mirar para a cara dos outros.
Afortunadamente, os nenos non se enteiraban de nada do que acontecía no comedor e gozaban da diversión que lles daban os inchables e mais o carrusel instalados no aparcadoiro. Lola e media ducia de amigas que, supoño eu, preferían non ver os excesos dos seus homes, atendían aos pícaros. Cando me achegaba ata ela, apareceron Tito e Anxos, que me ofreceron levarme de volta á cidade. Amolábame abandonar a Lola, pero, a verdade, pouco podía facer para que pasase mellor aquel mal trago. Antes de marchar, Alicia obrigoume a tirar os zapatos e saltar con ela nun dos inchables, algo que nunca antes fixera na vida.
«Viñemos por Lola e por Alicia, que o cabrón do teu compadre non merece nada», díxome Tito cando marchamos. Segundo me contou, Pancho pretendía apropiarse do Edificio Ramil, do que unicamente era propietario da súa vivenda, para derrubalo e construír unha das súas abominacións urbanísticas. «O teu amigo Bartolo Mariño xa ten feitos os planos, ¡o desgraciado del!». «De amigo, nada: ex compañeiro e basta», aclareille. Sospeitaban os meus amigos que Pancho estaba atrás de varios incidentes que lles andaban a provocar serios problemas económicos: un lume nos almacéns, unha praga de ratas, retraso na chegada de mercadorías... ¡e ata unha auditoría sorpresa da Axencia Tributaria!
Soamente Lugo podía parir un hominicaco como Pancho Figueiredo, un tipo manipulador e caciquil, que desprezaba todo e a todos e que coas súas manobras sometía todo tipo de vontades. O elenco da festa era unha demostración daquilo. Penso que outra cidade non aturaría un personaxe tan ruín. Pero Lugo era outro mundo.
Había normas, actitudes e convencionalismos decimonónicos que se aplicaban con enorme elasticidade para que o ritmo da cidade non se alterara: a roupa sucia lávase na casa; non hai mal que por ben non veña; o que estea libre de pecado que tire a primeira pedra. Deste xeito creábase unha dinámica servil na que quen non se convertían en membros da elite dominadora eran felices contemplando a vida daqueles seudoaristócratas e recibindo agradecidos as migallas que repartían. Non importaba como se conseguira o pan do que saían aquelas migallas, porque sempre fora así entre aquelas murallas. Daquela, ¿para que cambiar?
Cun certo desacougo despedinme de Tito e de Anxos, citándonos para tomar o aperitivo, ao día seguinte, no Mercado Persa.