«Agora é moi fácil ser galeguista, o difícil era selo antes»

Soledad Antón García
Soledad Antón LA VOZ / VIGO

VIGO CIUDAD

Di que «Valentín foi sempre fiel ás súas ideas, nunca se torceu»

18 jun 2011 . Actualizado a las 06:00 h.

Extraordinaria conversadora, Pilar Rodríguez Prada ten boa memoria aos seus lúcidos 91 anos non exentos de coquetería. Tras facerse público que o próximo Día dás Letras Galegas estará dedicado a Valentín Paz Andrade, o seu marido, recibe a La Voz na súa casa de Vigo con vistas ao mar, ao mesmo mar que tan determinante foi na súa vida. «Estou agradecida e creo que Valentín estaría contento», afirma. Case medio século de vida en común cun home que nas súas múltiples facetas (escritor, avogado, político, empresario...) pasou de todo menos desapercibido dan para moito. A súa viúva está disposta a falar de todo menos de política, salvo para subliñar que «agora é moi fácil exercer de galeguista, o difícil era selo antes».

-¡De cantas historias serían testemuña estas paredes!

-De algunhas. Neste salón sentaron dirixentes de todos os partidos con ofertas de todas as cores, pero Valentín foi sempre fiel ás súas ideas, nunca se torceu nin un pouquiño. Traballou por Galicia, esa foi a súa tarefa. Pero xa dixen que non ía falar de política.

-Do que tamén saberán moito estas paredes é de literatura.

-Tamén. Por non falar só do traballo de Valentín, que publicou todo o que publicou a base de roubarlle tempo ao soño, Eduardo Blanco Amor escribiu entre elas a maior parte de Xente ao lonxe. Eu era a choferesa dos dous.

-Non sería fácil ver naqueles anos unha muller conducindo.

-Non o era. Víanme como un bicho raro, así é que nunca pasabamos desapercibidos. Empecei a conducir en 1943 e deixeino no 2000. A miña vista xa non é o que era.

-Residindo como Blanco Amor non, pero seguro que houbo moitos intelectuais asiduos.

-Esa foi unha das cousas que me seduciu de Valentín cando o coñecín, que me falaba de moita xente interesante á que logo puiden tratar.

-¿Por exemplo?

-Por exemplo, Cabanillas, que xa era moi velliño, ou Alonso Ríos, de cuxa boca escoitei directamente a historia de O siñor Afranio, ou Seoane, Palacios, Maside, Colmeiro, Ksado, Collazo Laxeiro, Lorenzo Varela... ata Borges. Ao único que non puiden coñecer foi a Castelao, porque a primeira vez que fun a Bos Aires, en xullo de 1950, acababa de morrer. Pero coma se o coñecera, porque Valentín contoume toda a súa vida, desde as cuestións máis importantes ata as máis anecdóticas. Onde si estiven foi no faroliño, que era como el chamaba o seu ático bonaerense. Encima dunha mesa aínda estaban esparexidos os anacos de lapis que lle sobraban de debuxar.

-Se tivese que quedar cunha faceta de Valentín Paz Andrade, ¿con cal quedaría?

-Con todas. A primeira, coa de marido. Se volvese nacer cambiaría algunhas cousas, o que non cambiaría por nada é casarme con Valentín. Tratalo era querelo. Pasaron 24 anos desde que morreu, pero o sigo querendo. Blanco Amor chamábao pan de centeo, áspero por fóra e tenro por dentro.

-¿Como se coñeceron?

-Foi un día 13, número ao que lle teño moito agarimo. Preguntei quen era aquel home. «É un avogado de Trives que mira o que faría que o desterraron a Queixa», dixéronme.

PILAR RODRÍGUEZ PRADA VIÚVA DE VALENTÍN PAZ ANDRADE