Xabier P. Docampo: «O acto máis sublime de amor que eu coñezo é contar unha historia»
TELEVISIÓN
Case ó final da película de Garci «You're the one», Iñaki Miramón e Lidia Bosch toman un café, sentados diante dunha ventana. El é o mestre do pobo e ela a señorita da cidade. A el gustalle aquela muller que perdeu o seu mozo nun cárcere. Ela fala daquel ausente, da súa maneira de ser, das conversas que tiñan, das súas viaxes xuntos e remata dicindo que aquel home tiña a gran virtude de ser quen de apaixonarse polas cousas. Pensaba na escena vendo a Xabier P. Docampo falando dos contos, daquelas historias que aprendeu de neno dos beizos de Raimundo, seu pai. Todos sabían o conto pero pedían «Raimundo, agora conta ti».
-¿Cal dos seus libros recomendaría ós lectores?
-Podo facer unha lista de libros maravillosos que recomendaría e ningún é meu. Cóstame falar dos meus libros.
-¿Que destacaría de Cando petan na porta pola noite?
-Se algunha singularidade ten é a de tentar recuperar o amor pola narración tradicional, o amor polo desexo da ficción, polo desexo de contar historias. Cando escribín estas non me preocuban tanto as historias, que son imaxinarias miñas, senón a forma de contar. ¿Por que aquela cerimonia de contar tiña aquel atractivo? ¿Como había aquel respeito tremendo polo narrador, que era unha especie de ministro sacramental que nos convocaba a todos? Creo que porque estabamos sendo obxecto dunha transmisión importante para o grupo, para a tribu, que era a transmisión da cultura e a transmisión da oralidade. Aqueles contos contábanse, e eso era o que me interesaba captar, cun desexo de que se seguiran contando. Eu tiña un exemplo magnífico que era meu pai. Ás veces, cando outra xente na casa contaba algo, sempre dicía alguén «Iso quen o conta ben é Raimundo, cóntao ti Raimundo». E empezaba coa mesma historia, que era totalmente distinta e dábaste conta que o importante era o narrador, a autoridade do narrador, que é a autoridade de ter vivido. As cousas máis inverosímiles ninguén as poñía en dúbida. Iso é o que me tiraba.
-¿Perdeuse ese hábito de contar historias?
-Non se perdeu o que é fundamental para que se conten historias, que é o desexo de que che conten historias. Isto móvese en dúas cousas, no desexo de contar, que iso non se pode aprender. Podes encontrar cursos onde se ensina a xente, pero nunca podes ensinar o desexo de narrar historias. Iso náceche. Outra cousa que non desapareceu é o desexo de que che conten historias. Estamos seguido demandando historias. Si se ve tanta tele é porque a xente demanda historias. O ser humano necesita a ficción para vivir, para liberarse do caos. A ficción, ó revés do que parece, armoniza máis a vida do ser humano que a propia realidade, que ten unha tendencia caótica bastante fastidiada. Dicía Borges que «esas cosas sólo suceden en la realidad».
-¿A ficción é un refuxio?
-Bueno, son cousas que se me veñen a cabeza. O ser humano quere algo que vai máis aló da realidade que é a verdade. O verdadeiro interésalle máis que o real. Hai unha realidade que atopamos en moita narrativa; pero si a esta se lle engaden outros elementos, coma os soños, que non forman parte da realidade obxectiva, entonces é cando se crea o verdadeiro, que é unha especie de suma da realidade e soños.