Nunca fixen caso das historias do meu avó. De cativo adoitaba acompañalo nas súas delirantes excursións por castros e ruínas en busca dos míticos dons da terra que os mouros atesouraban, pero nin sequera entón cría naquelas historias de potes de ouro, nin nos seres que as posuían. Pero o outro día un estraño presentimento levoume ata o vello castro. E, como hai tempo vin facer en tantas ocasións ó meu avó, púxenme remover febrilmente as pedras cubertas de musgo e rosada.
Non sei se foi polas recentes choivas, polas obras da autoestrada, ou polos meus quilos de máis, o caso foi que de súpeto o chan cedeu baixo os meus pés e caín entre cascotes nunha vella cámara oculta desde vaia vostede saber canto tempo. E aí estaban, rodeándome, tódolos seres lendarios da miña infancia. Desde trasgos de pel verdosa a vellas meigas de bocas desdentadas. Incluso había un grupo de amortallados con sudarios, portando cirios e cheirando a cera e cemiterio. Pero o que sobre todo había eran decenas de mouros. Pois supoño que todos aqueles seres diminutos, de rostros escuros e miradas torvas, debían de ser os mouros dos contos do meu avó. E miraban cara a min cunha mestura de resentimento e terror, coma se eu fora responsable de algún feito terrible, aparte de interromperlles tan heteroxénea reunión. E antes de que me atrevese a mover un só músculo, un daqueles seres achegouse e, como nos mais extravagantes sonos do meu avó, entregoume un pote dourado, como mandaba a tradición, repleto dos dons que colman a terra. Así que empoliqueime parede arriba, tan apresa como puideron as miñas pernas, sen perder de vista a aquel estraño grupo, sobre todo ós dos cirios.
Corrín coma alma que leva o demo, feliz de ter realizado o aloucado sono do meu avó. E en canto me crin a salvo, lonxe do castro, introducín as miñas mans no pote esperando atopar os dons que zumega a terra. Pero en vez dun puñado de pedras preciosas ou de ouro, o único que saquei dese pote foi o que ultimamente colma a nosa terra e as nosas praias, un bo puñado de lixo e chapapote.
José Ignacio Ramos Calahorra. Médico. 55 anos. Ferrol.