Son frases breves, mal puntuadas e escritas a toda velocidade e, aínda así, teñen o cheirume da arrogancia coa que algúns homes diríxense ás mulleres. Entre as mensaxes que o xefe de gabinete de Carlos Mazón, José Manuel Cuenca, enviou a Salomé Pradas, a exconselleira de Emerxencias da Comunidade Valenciana, quedo con ese «ya, mujer» (a coma a poño eu), co que parece dicirlle que non se inquiete, que el controla a situación e que, en consecuencia, ela non ten nada que engadir. Ela, nerviosa con razón, estaba a dicir moito; el mandouna calar. E tampouco a escuso: Pradas debería tomar as rendas no canto de esperar a que eses dous parvos resolvesen algo.
Todo isto levoume ao ensaio de Rebecca Solnit Os homes explícanme cousas, convertido desde 2008 nun fito feminista. Solnit retrata con ironía como moitos homes adoptan un ton condescendente para silenciar ás mulleres, mesmo en espazos que presumen de igualdade. De aí naceu o termo mansplaining, traducido con variado enxeño, pero sempre coa mesma idea: cando un home explica algo a unha muller asumindo que sabe máis, saiba ou non saiba.
Algo similar aborda a historiadora Mary Beard na súa conferencia «Oh, Do Shut Up Dear!», pronunciada no Museo Británico e publicada na London Review of Books como «A voz pública das mulleres». Beard rastrexa ata a Odisea o mandato de silencio dirixido ás mulleres: Telémaco ordenando calar á súa nai, Penélope. Ambos os ensaios mostran que estas pequenas frases —«ya, mujer», «cala, querida»— non son triviais. Forman parte dunha longa tradición de silenciamento. Se cadra, o máis inquietante é que, cando reaparecen en mensaxes escritas a fume de carozo, cando non hai gana o tempo para nada máis, lémbrannos que esa tradición segue moi viva.