A democracia, coas súas feblezas e os seus límites, é man de santo. Tenta facer prevalecer os dereitos e liberdades cun goberno de todos. É paciente, tanto, que é capaz de esperar corenta anos, respectando os procedementos parlamentarios e xudiciais, para poder retirar da presidencia do Valle de los Caídos aquel que non dubidou en quebrantala. Desde o ano 1978, a democracia é algo que nos compete a todos como un ben prezado e non estamos dispostos a deixar que se devalúe.
A política é un dos medios apropiados para exercer ese goberno común. Interésanos que, a pesar das dialécticas enfrontadas entre opcións distintas, teña a capacidade de chegar a acordos e non se utilice para impedilos sistematicamente. En catro anos levamos catro convocatorias ás urnas. Produce desalento. O peor é a perda de tempo, pensando no que hai que facer nun mundo que cambia cada día sen case darnos conta, onde o fortalecemento da convivencia e as estratexias económicas e sociais se converten en elementos esenciais.
España, que tanto se invoca en aras da concordia, aínda que logo non se actúe en consecuencia, necesita múltiples maiorías. Unha para elixir presidente, outra, de xeometría variable, para lexislar e poder gobernar, e outra máis importante para enfrontarse aos grandes problemas do país, eses temas aos que adoitamos poñerlles a palabra «Política» con maiúscula, para o que é necesario un espazo de confluencia dunha esquerda non «estupenda» e dun centro avanzado socialmente. O problema é que o P maiúsculo estea mesturado desde sempre co minúsculo da política máis inmediata de partido, da ambición persoal, dos pactos ocultos que se acostuma disfrazar de ideoloxía. Só se acompasan cando hai valía e proxecto.
Por outro lado, os líderes mudan con frecuencia de opinión. Dámonos conta e protexémonos: cambiamos de canal ou pasamos a páxina do xornal. Gústalles demasiado a representación teatral e as tribunas dos parlamentos están cheas de esaxeracións, de xestos de cabreo e espaventos transcendentais para encubrir a ausencia de argumentos. Sospeito que ás veces din o que non pensan e fan o que non deben. Por exemplo, paréceme un contrasentido esa frase que se adoita escoitar: «Estamos de acordo pero, por razóns políticas, temos que opoñernos».
Aqueles que tildaron a transición de «Régimen» e agora branden a Constitución que antes desacreditaron, os que ían de centristas e deixaron de selo para facerse notar, os nacionalismos radicais que fan tanto dano, aprenderán o exercicio da ponderación co infortunio electoral?
Sexa como for, esta é a clase política que eliximos democraticamente. Un oficio fundamental e digno que esixe un esforzo continuado, un pragmatismo con horizontes, niveis de afecto e incluso paixón polo que se fai para transmitir credibilidade, argumentos baseados na razoabilidade das decisións, as mans libres e mesura constante. E tamén non deixarse inflar o ego polo seu contorno.
En fin, difícil tarefa.