O Pin berrou: «O 36! O cordeiro é para a Maruxa do Dositeo!». E de súpeto á Maruxa descompúxoselle a cara, cunhas bágoas que apenas lle deixaban pechar os ollos e cun radical sorriso. Leva toda a vida xogando o número 36: para a lotaría de Nadal, para a primitiva... Pero como pasa na meirande parte dos casos, tamén leva toda a vida sen recibir premio ningún. A súa faciana amosaba unha felicidade infinita, non sei se polo premio (un cordeiro vivo) ou por escoitar de novo o seu nome enlazado ao de meu pai. Hai quince anos que enviuvou, e a festa de Armariz era, para o Dositeo, a celebración máis importante do ano.
Estabamos na aldea, e, por primeira vez en moitos anos, lograramos xuntarnos tódalas mulleres da casa para celebrar as festas. Mesmo conseguiramos levar a nosa nai ao campo a botar un baile... Entón, entre pase e pase da orquestra, a comisión de festas subiu ao palco para «entregar o ramo», pero antes comezaron a berrar os números das rifas e os seus correspondentes premios. E foi así como comezou a miña escena favorita do ano, a máis emocionante.
No comezo do derradeiro mes do ano tento pensar cales son as cousas que quero levar comigo cara adiante, e cales son as que non merecen ser lembradas. Decembro xa está aquí, e eses versos de Cernuda que memoricei hai vinte anos semellan máis relevantes ca nunca: «Sé que a solas, aburrido / de estar vivo y quedar muerto, / pasas el tiempo, o te pasa / el tiempo sin tú quererlo». Cos anos unha aprende a descartar o que pesa e a quedar só cos momentos que, cando todo vai mal, énchennos os ollos de bágoas cun radical sorriso. Como o da Maruxa. Que fixemos co tempo este ano?