Coñecín a Carlos Casares na Compostela do 67. Coincidiamos na morea de tertulias que frecuentabamos (Bodegón, Galo de Ouro, Gaiola…) nas que, ao falar do divino e do humano, imaxinabamos resolver os grandes problemas do mundo. Tamén participamos no proxecto de resucitar a antiga revista de pensamento cristián Logos que, como tantas outras ilusións daqueles tempos, ficaría axiña no caixón do esquecemento. Houbo despois pequenos encontros, que de novo volveron a ser frecuentes a partir do 83, cando se creou o Consello da Cultura Galega con Ramón Piñeiro como presidente.
Pero serían unhas inesquecibles tardes do mes de agosto do 1990 en Castropol , hai agora 27 anos, xunto coa miña muller Maricha, as que ficarían gravadas a lume coa lembranza destes dous grandes homes. A elas van dedicadas estas liñas.
Don Ramón había tempo que pasaba parte dos veráns en Castropol, na casa de Fermín Penzol, costume que despois da morte deste continuaría a súa viúva Blanca Jiménez. Aquel mes de agosto sería xa o derradeiro, porque chegou ao seu tradicional descanso estival ferido dun xeito irremisible pola doenza da que morrería días despois. A Castropol acudimos, como tantos outros agostos, a saudalo, e alí tamén chegou Carlos Casares desde o seu retiro de Nigrán. Piñeiro a penas falaba e precisaba dun descanso case continuo polo que no andar de abaixo, coa paisaxe da Liñeira como calada testemuña daquela despedida do vello amigo e mestre, tivemos tempo abondo para falar de seguido.
Foron varias tardes, non me lembro cantas, pero si que o tempo pasaba lento e denso, polo peso daquel definitivo adeus (o prognóstico era totalmente pesimista) pero tamén envoltos pola maxia daquel contador de historias, único e irrepetíbel, que era Carlos Casares. O tema principal das nosas conversas era, como non podía ser doutra maneira, a persoa e a obra de don Ramón. Entre outras cousas, doíanos excesivamente a inxustiza que se estaba a cometer coas reiteradas críticas ao seu comportamento político, de antes e de agora. Mesmo con todo o que tivera relación, directa ou indirecta, coa súa persoa, como era o caso do Consello da Cultura Galega, sometido ao xuízo implacable de determinados grupos que non entendían o sentido e a transcendencia que co tempo chegaría a ter esta institución.
Pero con Carlos Casares era inevitable que as situacións máis dramáticas non derivasen nun ensarillado de historias (unhas tiraban das outras) ben adobiadas coa graza, imaxinación e retranca que o caracterizaba. Coñecía as debilidades dos grandes nomes da cultura e da política, que trataba con agudeza e agarimo; os disparates da morea de iluminados que transitaban polo noso chan e mil historias máis. Algunhas xa escoitadas, pero que agora aparecían anovadas e frescas como se fora a primeira vez que as relataba. Carlos era incapaz de repetirse a si mesmo.
Días despois daquelas tardes tranquilas e tristes de Castropol, vímonos en Santiago na rúa Xelmírez 11, xunto a moitos amigos e achegados de don Ramón. Era o 27 de agosto e a mesa camilla ficaba xa definitivamente baleira.