
Esta proposta nace talvez desde a necesidade, como mecha que prende o arranque das súas páxinas, de afondar nos perfís, de deseñar as sombras dos membros dunha árbore xenealóxica, ao que se xunta unha perspectiva irónica, por veces humorística, que posibilita incorporar un preciso distanciamento. Velaí como se erixe unha proposta híbrida que só se entende desde a perspectiva dun atalaieiro —palabra ben fermosa que descubrín hai pouco nun poema dedicado a Castelao— que exerce un poder consistente en que cando os demais falan tamén falan dun mesmo. Se cadra é esta a forza motriz que alimenta a última novela de Xabier López López titulada Contrabiografía. Nela convídasenos a navegar río arriba, Mandeo arriba, para que, desde a presenza dun bisavó bígamo que marcha a Venezuela e logo a Texas, se vaia tecendo un tapiz onde a memoria entretecida coa ficción e, en parte, co ensaio, axude a recompor unha historia familiar bretemosa, distante e particular, ao mesmo tempo ben atractiva porque abala nela, a partes iguais e coa procura de entender as causas dunha morte, os pesos dunha balanza onde se quere reflectir o verdadeiro e o apócrifo nun xogo de contrastes que ofrece un resultado ben efectivo e, por outra parte, urdido con axilidade e limpeza expresiva.
López, non descubro nada con isto, manexa unha prosa brillante que nos conduce, xustamente, por onde el quere pero deixando sempre unha marxe suficiente para converternos en parte activa do texto, algo que particularmente valoro moito, como o tamén esa presenza constante e coherente do mundo do libro e dos libros nesta novela ou crónica (apócrifa?) da súa familia.
Grandes e pequenas obsesións saltarican polas páxinas deste libro: digresións aquí e acolá, viaxes, rutas, pontes que, ao cruzárense, é coma se viaxase no tempo, porque ao meu ver estas páxinas son, verdadeiramente, un intento de apreixar o tempo que escoa entre as mans e foxe, parafraseando aquel gran libro de Paulino Vázquez, como Johann Sebastian Bach.