Asisto a un diálogo na parada do autobús: «Xa vén quente o fondo do aire». Había tempo que non escoitaba falar desa localización misteriosa, o fondo do aire. Saes á rúa e está aí. Implacable. O fondo do aire. Quente ou frío. Non sabes onde, descoñeces as súas intencións, pero sentes unha presenza airosa que chega de lonxe. Correndo polas avenidas, meténdose nos corpos, forzando un estado de ánimo. Sábese pouco do misterioso fondo do aire. Chris Maker, nun extraordinario documental de combate, apúxolle a cor vermella: Le fond de l'air est rouge. A cor vermella que serve para asaltar os ceos ou insistir nun amor. Pero non hai evidencias científicas que confirmen a súa tonalidade. «Xa vén quente o fondo do aire». A advertencia pronunciona unha muller antes de subir a un autobús que atravesa cada día o aire entre Seixalbo e Cudeiro, en Ourense, un aire de fondo secreto. Subiu ao autobús e desapareceu ante os meus ollos levando con ela un enigma. Tres versos de Luísa Villalta: «Metidos no vento veñen os xérmolos das cousas /até as miñas mans / procurando uns zapatos con que deter o camiño». A min, ás veces, tamén me gustaría frear en seco. Ser unha investigadora do fondo do aire coruñés, coma Villalta. Desaparecer, entregarme a un confortable extravío. Preparar unha última festa e marchar á francesa, mudando de aires. O desexo, así a todo, choca con esta airosa vocación de escribir e someterse a xuízo. Non se escribe para desaparecer. Escribimos, entre outros aires, para elevarnos sobre a morte e desafiar o tempo. Escribimos con esa vaidade. Con eses aires que nos damos. Escribimos porque non sabemos nada. Pero eu quixera escribir con conciencia de aire e esquecemento coma Augusto Monterroso, que marchou ao exilio e atopou o seu fondo do aire en Cidade de México, paseando co seu amigo Juan Rulfo. «Nuestros libros son los ríos que van a dar en la mar que es el olvido», di no prefacio de La letra e. Transparentarnos. Ser de aire. Escribir, sempre escribir, pero borrarnos aos poucos co que imos escribindo cada día no aire. Subir ao primeiro autobús que pase en Ourense, emprender a fuxida mirando o Mar do Orzán, coller agora mesmo un avión a México. Que alguén pregunte por nós unha tarde e outro poida dicir que non sabe onde atoparnos. Pero que todo está ben. Que nos viron marchar por alí, por aquela rúa, procurando unha vida nova no gran misterio: o fondo do aire.