Oliver Laxe: «Non penso no Oscar, o vaso está cheo, non colle máis!»

FUGAS

O director Óliver Laxe, na presentación na Coruña da película «O que arde»
O director Óliver Laxe, na presentación na Coruña da película «O que arde» MARCOS MÍGUEZ

O cineasta galego facía unha ruta a cabalo cando lle comunicaron que «O que arde» ten opción de competir en Hollywood. «Apaguei o móbil e tratei de disfrutar o camiño», sorrí

10 oct 2020 . Actualizado a las 08:46 h.

pista (ou corredoira) de luces da acollida da película O que arde, gañadora de dous Goya, non ten fin. A epopea do rural do cineasta Oliver Laxe pode tamén brillar en Hollywood. O que arde é un dos filmes preseleccionados para aspirar ao Oscar. «Cústame deixarme levar pola excitación, porque O que arde non deixa de ser candidata para ser candidata», di o director, que responde dende o val do Rao, en Navia.

-Con esta acollida mundial, vese que a película non fala só de Galicia...

-Non me gusta moito falar do local ou o global, contrapoñelos. O traballo ten que ser esencial. Hai que ir á raíz. Foi unha das conclusións que sacamos de levar a película polo mundo, dende Tokio a Toronto, a Nova York, a Xesuralén... A xente sentía a peli, sentía a Benedicta como se fose a súa avoa e Amador o seu tío.

-Tamén hai un recoñecemento de que estamos a perder esa autenticidade e sabedoría da que fala «O que arde»?

-Fálase moito de certificado de defunción, pero eu en Amador e Benedicta vexo moita vida. Esa é a xente á que máis admiro, por iso decidín facer unha película sobre dous campesiños. Que unha peli tan fráxil, que se fixo tan á marxe da industria, sexa valorada está moi ben. Dá esperanza, optimismo.

-Somos tan diferentes, en esencia, a xente da cidade e a do campo?

-Simplificando, vexo dúas cousas diferentes. Unha, que a natureza che fai sentir pequeno, e iso xera humildade. A xente do campo é humilde no bo sentido da palabra.

-Ten remedio a soberbia urbana?

-O mundo moderno, o mundo da cidade, intentou escapar da dor e da morte. E é algo inexorable: a enfermidade, a dor, a perda. Son cousas que van suceder tarde ou cedo. Escapar delas levou á infantilización. Aceptar e transcender a dor paréceme edificante. É normal ter medos, pero non hai que fuxir deles.

-Na cidade hai outra clase de medos?

-Na cidade os beneficios son claros. A vitrina, o escaparate, funciona ben. Pero non son claros os males. No campo é diferente: de primeiras vense as dificultades, non os regalos. Aquí estamos nunha aldea de 18 casas e só hai unha habitada... e ao tempo que falamos estou vendo o patrimonio que hai; é dunha beleza escandalosa. As casas son auténticos poemas. Fálase da soidade do campo, pero na cidade hai unha soidade doutro tipo. Moita da xente que non está vivindo nestas casas no campo está vendo a televisión, que é outra forma de soidade...

-Coa pandemia, veremos un repoboamento do rural, un distribuírse e organizarse a xente de maneira distinta?

-Sempre é difícil falar da actualidade, e máis agora, que vai mudar rapidamente. Pero o cambio vainos obrigar a desaprender... Isto non vai de atopar unha vacina para o coronavirus, xa nos gustaría! Pero hai xente que confía en que, ao final, todo irá ben. E é algo bonito que a xente queira vivir. É polémico falar disto... A miña mai o outro día deume un abrazo dicíndome: «Mira, se hai que morrer, polo menos morramos felices». É conmovedor ver que a xente quere vivir, asumindo, claro, as consecuencias.

-Ten novos proxectos de cine?

-Eu sempre digo que non quero facer do cinema unha profesión. Quero que sexa unha necesidade; que as pelis que fago falen de cousas que necesito, que me transformen. A cultura está moi vinculada ao territorio, e iso ten que ver co que estou a facer nos Ancares.

-Como vai ese proxecto de desenvolvemento do rural que leva nos Ancares, na aldea dos avós?

-Moi ben, estou ben rodeado. A miña xenialidade é rodearme de xenios. Aí eu son un xenio: escollendo a xente que me rodea! Está todo orientado á recuperación de oficios tradicionais, á agricultura e á gandería. Xa temos cabras, que estamos alucinando de como limpan! Estamos estudando tamén facer unha empresa de rutas a cabalo, co músico Davide Salvado; entre varios. Nos Ancares falta este tipo de oferta de ocio, de deporte.

-Que pasará se, finalmente, «O que arde» vai polo Oscar? Ten algo pensado?

-Non penso niso, non quero entrar aí... Quero disfrutar o presente e listo. O éxito e o triunfo vai máis alá dos premios, e eu non quero proxectarme no futuro. Estou cheo, cheo. É máis premio o agarimo da xente, sinceramente. Prefiro iso a un Goya ou un Oscar, sentir que o traballo da película era necesario, como deixar que un xemido da terra se expresase. Pero o dos Oscar é algo espectacular, co que a xente conviviu durante toda a vida... Os valores dos Oscar son un pouco o antónimo do tipo de creación que fago, e é o que lle dá mérito a ir, precisamente.

-Parece que a industria non quere, como se di, sempre o mesmo, non?

-Si... Estou comprometido con cambiar as cousas desde dentro, non na dinámica dialéctica infantil «en contra de»...

-Quen o chamou para dicirlle que estaba preseleccionado para o Oscar?

-O subdirector da Academia, que é galego.

-E vostede a quen chamou primeiro?

-A ninguén [ri]... Estaba facendo unha ruta a cabalo. Estaba subindo unha costa durísima, destas que sofres, que lles custa ata aos cabalos, e cando chego arriba e miro o móbil... Parece que para ter bendicións ten que doer, ten que custar, que hai que pasar o exame do esforzo. Abrín o móbil e vin as chamadas. Apaguei o teléfono e intentei disfrutar o camiño. O vaso está moi cheo. Recibín tanto agarimo e amor... Non colle máis!