Pedro Feijoo: «Remo a favor da experiencia lectora, do entretemento»

O escritor pide un pacto de silencio. Pedro Feijoo Barreiro (Vigo, 1975) volve á súa particular cidade dos prodixios para ambientar unha historia de violencia. Un lume azul (Xerais, 2019) transcorre a dous ritmos. Un vertixinoso serial de macabros asasinatos na contorna de Vigo agochan unhas accións aínda máis terribles coas primeiras mortes coas que deixa sen alento. O autor de Sen piedade e Os fillos do mar é unha persoa que goza das conversas pausadas. Do intercambio de ideas. «Son dos que vai descaradamente detrás do lector», avisa. En Galicia, e en galego. As tramas universais non teñen código postal. Xunto cun puñado de nomes coma Domingo Villar, Diego Ameixeiras ou Arantza Portabales están elevando o thriller galego á cúspide. E, non menos importante. Os que mercan os seus títulos celebran con impaciencia a súa volta ás librerías.

a violencia oculta

­-Respira un máis tranquilo unha vez superada a primeira criba?

-Estou moi contento, pero antes estiven moi preocupado. É un libro duro, máis agresivo que os anteriores. Isto é como lanzar unha botella ao mar. Pero xa desde o día seguinte de publicalo, comezaron a chegar mensaxes boas.

­-Esta é unha entrevista sobre un libro do que non podemos dicir nada. Todo un reto!

-É un problema! Tamén o foi co editor. Hai que ter valor, vender unha novela da que non contas nada. Pedín un voto de confianza. Mandeille un texto horroroso para a contra do libro á editorial que dicía: «Non vos vou contar nada». Imaxínate! Agora, nas presentacións, busco as miradas cómplices dos lectores.

­-Un «spoiler» pode estragar meses, mesmo anos de traballo.

-Anos, neste caso. Non podes poñerte moi exquisito nin flamenco, a xente fala do que lle dá a gana. Non sei se coñeces as novelas de Pierre Lemaitre.

-«Vestido de novia», por exemplo?

-A esa me refería! A miña parella, Marta, leuno primeiro e faloume del. A min gustoume, pero o impacto como lector sería moito máis brutal se non soubese nada da técnica da trama. Sempre remo a favor da experiencia lectora. Interésame potenciar o entretemento, a literatura como algo que non podes soltar. Creo que o motor de Un lume azul é precisamente ese. Nesta novela vas levar uns cantos sopapos cos que non contas, de seguro. Agora xa o sei, hai xente que a leu. O primeiro que lles pregunto é: «Agardabas isto?». A sorpresa é un dos factores fortes da novela, por iso a preservo.

­-Entón, esta non é unha novela sobre unha cadea de crimes en Vigo e arredores?

-Algo diso hai, unha serie de liquidacións por final de temporada moi teatrais. Un conflito cun porco, un tipo que aparece crucificado na parede da súa casa. Pero hai outro tema aí debaixo, que é o realmente duro. Quero que cada lector chegue a el polo seu propio pé. A estas alturas a xente xa sabe destas pirotecnias que gasto ás veces. A novela comeza dunha maneira que che fai pensar: «Vale, xa sei que me vai contar». E, máis adiante, cando te metas dentro, verás de que trata realmente.

 

-Esta é a primeira vez que pasa pola comisaria, no plano literario, me refiro.

-Si, é a primeira novela que ten protagonistas que están directamente relacionados coa policía. Tratei de evitalo, pero non me quedou máis remedio que pasar pola comisaría [sorrí]. Prefiro contar historias de arquitectos, de xornalistas... Non me sinto especialmente cómodo nese entorno tan negro de manual.

fundido a negro

-Os avances científicos son un reto?

-Tiven que ler moita literatura forense. Hai xente que mesmo rastrexa as pegadas das orellas! Nunha conversa con Dolores Redondo, dicía que hai que estar ao tanto dos últimos avances, que ela falaba moito coa Policía Foral de Navarra porque, se vas disparar, debes saber como vai ser o retroceso da arma. Non me paro tantos neses detalles. Traballo a verosimilitude, pero impórtame máis a historia.

-Inspírase nalgún crime real?

-Os asasinatos non teñen referentes reais, están sacados de que estou botado a perder! Pero hai outro tipo de violencia, máis discreta, pero moito máis feroz. Aí é onde está a dureza da novela. Todo o que conto aí, o realmente horroroso que me gustaría dicir que é ficción, ten un espello real detrás. Unha institución, Santa Saturnina, unha especie de club social, La Granja. Collín historias, terribles, que aconteceron en distintos lugares e tempos e unifiqueinas nunha única ficción.

-Hai algo máis violento que un crime?

-Sei que é un tema delicado, que polo xeral hai un prexuízo. Temas sobre os que non se falan. Tiven que ter coidado. O envoltorio é fundamental.

-Nesta ficción tamén fai una denuncia contra a sociedade, cada vez máis individualista.

-O que me preocupa é o tópico. É triste que teñamos que poñer unha estatua dunha anciá sentada soa nun parque, pero ollo! Hai xente que prefire estar soa. Ante situacións de maltrato, abuso, desesperación... «E como veñas aquí e me sigas facendo mal, igual me converto en algo peor ca ti». É un libro de desconfiar de todos eses conceptos.

­-Por que fascina a novela negra. Será que temos unha tara?

-É como subirse a una atracción destas de moita vertixe e moita velocidade. Montámonos para sentir o medo, pero sabemos que estamos protexidos por unha barreira que non vai deixar que caiamos ao abismo. Non sei se é máis por morbo ou para reafirmar a nosa sensación de seguridade. Vou ver as cousas malas que lles pasan aos demais para reafirmar que non me suceden a min. O que intento facer é xusto o contrario. En canto empezas a rascar debaixo de segundo que medos, que horrores, ves que están moito máis preto do que pensas. É sobre o que chamo a atención.

­-Como se pode seguir sorprendendo aos lectores máis avantaxados no xénero?

-Podería soltar unha filípica, pero non o sei! Onde vexa sangue, alá vou.

­-Con esta novela métese de cheo no xénero no que Galicia, e mesmo Vigo, están acadando renome no panorama nacional. Pensa nunha saga?

-Traballo moito por instinto. Non estou tan pendente de como vai o mundo editorial ou a ficción. Agora mesmo non estou pensando en que será o próximo que escriba. A verdade é que non estou pensando en escribir aínda. O que me adoitan dicir cando presento un libro é que non se parece ao anterior. Cando saquei A memoria da choiva leveina aos Premios Xerais, que son anónimos. Co tempo, souben que a descartaron porque «era de alguén que estaba a tratar de imitar a Pedro Feijoo!».

­-Podemos falar dun selo galego?

-Cando se fala do bum da novela negra galega paréceme moi ben sempre que se mencionen a autores de novela negra. A novela de Domingo Villar é novela policial. Tamén o que fan Lito Vila, Manuel Esteban ou Beto Luaces. Pero, se hai un tipo que é a novela negra galega é Diego Ameixeiras. Que se me meta a min nisto e se deixe a Diego atrás revólveme as tripas.

-Existe a novela negra viguesa?

-Non creo absolutamente niso, en que exista unha novela viguesa. Focalizar todo isto en Vigo paréceme o colmo da desfachatez. Ambiento ás historias en Vigo porque son de aí, o neto de Manuel de la Fuente.

-Será esa imaxe tan gris de Vigo nos libros a razón pola que Abel Caballero a quere iluminar tanto?

-Igual non somos de fiar, vaite saber!

-Non só pasan cousas en EE.UU.

-No plano editorial, en España, a xente comeza a estar cansa das historias que sempre acontecen nos mesmos espazos. En Barcelona e Madrid. De súpeto, hai moitísimos libros de éxito sobre o val do Baztán ou sobre a cidade branca (Vitoria). Mikel Santiago estase a converter no Stephen King de Portugalete. Hai unhas historias negras moi potentes das illas Canarias. É un bo momento para todo isto. En Galicia temos material de sobra.

-Chamou á súa porta algunha plataforma. Netflix, por exemplo?

-A memoria da choiva ten os dereitos vendidos para o cine. Xa me parece un milagre estar aquí e vivir disto.

-Os escritores estades a punto de igualar en xiras aos músicos.

-Non teño ningún problema en pasar o día enteiro na estrada. Entendo isto como un diálogo. Aquí, en Moito Conto (A Coruña), pensei que, ademais da presentación, había outro acto. As editoriais comentan os días que estamos dispoñibles porque hai unha resposta das librarías.

-É un deber publicar en galego?

-É difícil, porque o mercado é pequeno, pero sería un erro dar por sentado todos os preceptos que tiven que herdar. Máis alá dese lector militante, se pillas o código, hai miles de persoas esperando que lles contes unha historia. Vou camiño dunha comunidade lectora de 100.000 membros. Como tamén do que vendo fóra, en castelán, pero foi un disparate, un erro moi grande, esquecerse dos lectores en galego durante moitos anos. Están aí e son moitos.

-Volve dedicarlle o libro a Marta. Sempre é a primeira en dar o visto bo?

-É a miña primeira comprobación. Hai unha parte enorme deste traballo que non transcende e é de equipo. Débolle moitísimo a moita xente. Non entendería este traballo sen a presenza dun escritor e, no meu caso, sen a presenza de Marta. Non me sairían igual as historias, sairíanme moito peor.

-Cae algún que outro «Licor do negro café» de vez en cando? Que queda do Pedro Feijoo de Lamatumbá?

-Unha resaca do quince! Un bo recordo, a sensación de telo pasado moi ben, de vivir cousas moi bonitas, pero tamén de pagar un prezo moi alto. Ás veces, cando non hai ninguén na casa, aínda baixo ao estudio, collo o baixo, acendo o ampli, fago bum, bum, vexo que funciona e… apago!