Chega o Día de Defuntos e a chuvia semella querer bater con forza nas lápidas e lousas dos nichos. A algunha señora apagáselle a candea que lle acende todas as semanas ao seu defunto esposo. A chama afoga, perde folgos e, por último, acaba morrendo por mor da humidade. Mais a anciá non desiste, o pulso é feble, treme, pero non deixa de intentar prender a candea. Se lle preguntas reponde que non quere que o seu home quede a escuras, será por iso dos ritos que se gardan na noite.
Os galegos somos supersticiosos intrinsecamente. Se asubiamos de noite chamamos ao diaño. Se varremos despois do solpor estamos buscando a desgraza. Se oímos unha pega xa a desgraza está en curso, un augurio dunha crónica anunciada. Os aires, as premonicións, as Santas Compañas... non deixan de ser as peculiaridades dos mitos dependendo da zona xeográfica. O gran leitmotiv de todos estes ritos é a morte, os feitos verídicos que se mesturan cos grandes baleiros que sofren as historias e que se enchen de invención por mor da transmisión oral. Unha das máis curiosas prácticas mortuorias na Galicia do século XX era fotografar os defuntos. Habería que facer inventario das fotografías da Costa da Morte que se supón que pertencen a esta temática, onde os protagonistas posan cos ollos pechados para fotos de estudio coidadas ata o mínimo detalle. Á xente de idade provecta non lle resulta inaudita esta práctica, a ninguén lle pode resultar estraño querer capturar co obturador o último recordo de quen amas nunha época onde as fotografías eran un luxo.
A tradición galega é así, está enchida de contos de lareira que dan arrepíos, de historias de mortos e ritos que conxugan o real e o onírico.