Os antigos recordos arden agora na lareira do presente
05 oct 2025 . Actualizado a las 05:00 h.Cae a luz do crepúsculo sobre os campos e as viñas xa sen uvas. Acicálanse as presumidas estrelas para recibir a chegada da noite. Coa lentitude do gando cando se retira para os seus húmidos apousentos, vai vindo a nova estación, e o outono desvestirá as follas das pólas das árbores. A alborada deu paso a unha tibia mañá de setembro. Baixo un tremer da luz, o val da Brañeira permanece calado para se despedir das andoriñas, que parten para un novo exilio. E ti, mentres tanto, avanzas paseniñamente entre os agros reverdecidos coa choiva, sen mirar para o que fica detrás das túas costas: o mosto fermentando nas escuras adegas de Coroño, Teaño e Runs, mudas adegas envoltas nun silencio de pedra e barro. E tamén a leña seca, gardada en vellos e poeirentos alboios. E máis afastada aínda, a tristeza dos nosos pais cando caeu sobre a nosa casa unha desgraza inesquecible.
Os antigos recordos arden agora na lareira do presente, como ardían antano as vidras das vides podadas no forno de granito, desde onde se erguía un fío de fume azul sulfato. E nós, compañeiros, andabamos a comer os acios por debaixo das parras tinguidas de soidade. E arestora lembramos que nas nosas cortes xa non restan vacas rumiando o seu cansazo. Ao compás das túas pisaduras, diante do campo de Ordenario, rememoraches as gavelas amarelas que abnegada e pacientemente resistían os desapiadados golpes dos fornidos malladores na asfixiante mañá do primeiro sábado de agosto.
Despois da visita das choivas, turbia baixaba correndo a auga dos regatos nos primeiros chanzos da escaleira de setembro. Á vez, tremelaban as uvas nos currais das lembranzas antes de vendimalas. E un pouco máis tarde soñamos cos atardeceres nos que, nus, pisabamos os acios nos longos fustes e nos anchos bocois. E ti, nosa rula, mirabas os movementos desde o limiar da porta escoitando a música das pingueiras caendo suavemente sobre o chan.
Evocamos a delicada ledicia dos días do verán pasado no pórtico dun novo outono: cegadoras cores nas follas dos viñedos, ocres, pardos, amarelos…. Recórdannos aquel afastado pero á vez emocionante percorrido polo angosto val do Douro, entre Amarante e Viseu. O seu brillo facía palidecer a luz da pobre pensión que nos acolleu unha noite na requintada cidade interior de Portugal, desde onde enfilamos despois cara ás empinadas e abruptas pendentes da fascinante Serra da Estrela. E neste preciso instante, decátamonos de que unha luz crepuscular descende suave e timidamente desde a Curota deica o mar, manso e plano coma un prato de cociña.
Na xornada seguinte, veu un forte refachón de vento e desplumou dunha tirada todas as follas do castiñeiro debaixo do que liches nas tardes de estío un libro da belísima escritora brasileña Clarice Lispector (La hora de la estrella). Este aire solleiro, segundo nos relataron, foi o que enlouqueceu as eguas das aldeas da montaña. Era o resto dun potente vento solitario do nordés que trouxo pegado ao seu rabo un hálito do cheiro do lobo que habita no Pindo, á sombra da coroa da Moa, un animal protexido polo espectro da Raíña Lupa. Este intenso e penetrante olor foi o que puxo histéricas ás bestas. Mais tamén nos inquietou a nós, que andabamos entretidos contemplando o declinar da tarde sobre o brillante prateado mar de Noia e Muros.
Pasados uns días volveu outro vento máis acedo e severo. E achegounos o aroma das eiras de Lesende, A Chaínza e Miñortos, onde aínda as gavelas de centeo agardaban sen perder o humor a visita da malladora. Esperábana para antes de que aparecera o frío relente da madrugada, ese que esperta os cogomelos do seu soño vexetal e pon nerviosos aos amantes fanáticos das marabillosas amanitas. Mais tamén ese sereno nocturno que humedece a memoria de cortiza das sobreiras, e acende os nosos apetitos carnais máis salvaxes, máis primitivos.