Incredulidade. Esa era a expresión exacta que se debuxara nos rostros daqueles alumnos universitarios. Ocorreu hai un par de anos, mentres participaban nun seminario sobre a censura na música e no cine durante o franquismo. Dende a perspectiva contemporánea na que medrara aquela mocidade, a maioría dos exemplos de represión analizados naquel curso parecíanlles inverosímiles, puerís e mesmo ridículos. Recordo as súas caras de pasmo cando examinabamos unha das primeiras edicións en España do célebre vinilo de Paul Simon e Art Garfunkel Ponte sobre augas turbulentas. Todas as letras do disco, sen excepción, aparecían perfecta e claramente impresas na contraportada do álbum, agás a afamada estrofa da canción Cecilia: Making love in the afternoon with Cecilia (facendo o amor pola tarde con Cecilia). O xerundio desta frase quedaba oculto baixo unha tipografía en negro que oportunamente dificultaba a súa lectura.
Naqueles tempos cincentos, o pop e o rock eran a obsesión e a diana preferidas onde as mentes retortas dos censores fozaban obsesivamente, ata o delirio, para atopar ata os máis banais indicios de corrupción. Moitos dos acordes de Leonard Cohen, Beatles, Rolling Stones, Lou Reed, Jim Morrison ou Bob Dylan foron considerados os dardos portadores da podremia que directamente se instalaba de forma impía nos cerebros da xuventude. En consecuencia, o único e eficaz antídoto daquelas tóxicas estrofas era a súa amputación.
Cando conduzo, teño o costume de acompañar, a voz en grito, os cantantes que soan na radio. Hai poucos días, facíao con Dani Martín: Y volver a hacer las paces por semanas sin hablarme y acabar nuestro domingo follando como animales. Xusto cando o músico pronunciaba o xerundio desta estrofa, unha rara interferencia impediume oílo. Non lle dei maior importancia ata que un par de días máis tarde, na mesma e popularísima emisora, escoitei outra vez a canción de Martín. Nesta ocasión, con estupor, apreciei claramente que, cada vez que o cantautor dicía ese xerundio, unha especie de asubío estraño impedía escoitar a palabra. Censuraban a letra! Como aqueles mozos universitarios, a miña cara debeu delatar non só incredulidade , senón tamén sorpresa, perplexidade e mesmo tristeza.
Entendo que cada quen, sexa persoa ou emisora, é absolutamente soberana e libre de programar a música que considere, e mesmo de non facelo coa que xulgue non oportuna. Non obstante, emitir reiteradamente unha canción cunha flagrante e premeditada cicatriz da censura é unha provocación e unha declaración de intencións. Porén, coma eles, eu tamén son libre: decidín mover o dial e cambiar inmediatamente de cadea de radio; potente e concluínte soaba a vigorosa voz de El Fari.
Apatrullando la ciudad, apatrullando la ciudad. Por la noche con su coche, apatrulla la ciudad. Non me sentín con forzas de acompañalo; eran xa demasiados xerundios para entoar nun mesmo día. Olegario Sampedro. Ribeira