Baixo esta luz de setembro, cando a tarde vai declinando cun postremo reflexo de cobre. Mentres contemplas a agonía desta luz cobriza, ascende o arrecendo do anoitecer dende os campos, as hortas e das árbores que bordean os milleiros que se espallan fronte do Museo do Gravado de Artes, a onde te achegaches para asistir á sexta edición de Barbantiarte, convocatoria que nesta ocasión conta coa presenza de 65 creadoras e creadores. Logo de mirar e admirar as obras colgadas nas paredes ou pousadas no chan ou colocadas sobre algunha clase de soporte, afástaste da sala da exposición para buscar fóra o frescor dun aire que poida acalmar a calor que te afogaba dentro.
Mentres falabas cun profesor coñecido, de golpe, a efixie dun cabalo comezou a trotar e logo a brincar na túa cabeza. E case ao mesmo tempo, diste: «Si. Es un namorado dos cabalos». Mesmo rememoras cancións inesquecibles que levan como título o substantivo deses belos animais, que adoras: «Si». E nese intre, ese outro parasito que sempre anda pegado á túa pel, lémbrache: «Ti nunca tiveches nin cabalo, nin egua». «Así é», respóndeslle. Mais de inmediato engades: «Recórdote que si tiven un de pequeno. Trouxéranmo os reis meigos. É verdade que era de madeira, pero era o meu xoguete preferido. O foi ata que me fixen maior. Entón agocheino nun curruncho do cuberto. Daquel tempo, vén esta devoción e amor que agora sinto por eles».
Pensando naquel rústico xoguete da infancia, lentamente foise abrindo na túa memoria a experiencia da túa última visita á serra. Arrincaba o verán cando subiches cedo pola mañá á montaña. Querías descubrir as rutas que frecuentan os animais (vacas e cabalos, sobre todo). Estudar os seus comportamentos baixo un sol tan implacable como o que fai nesta estación. Buscaches os lugares onde se xuntaban seguindo os sucos da auga e as pousadas cantigas dos regatos que aínda non secaran. A media mañá, pousouse enriba da meseta montañosa unha nube tan densa de insectos que non che permitiu continuar realizando a túa tarefa.
E entón, decidiches descender novamente ao val. Á tardiña, regresaches outra vez ao cume da montaña.
Arroupados polas sombras que proxectaban os picos máis altos de poñente, por onde o sol xa empezaba a precipitarse sobre o espello mariño, os animais, sen parar de sacudirse as moscas, moscardos e demais bichos cos rabos, pastaban agrupados nas valgadas que se estenden ao redor da meseta central da serra. A pel dos cabalos suaba na tarde que se consumía lentamente. Aquel día criches que serías capaz de convivir sen problema entre os animais. «Iso non sería nada novidoso», interrompeuche ese tabán que te zumba un día si e outro tamén nos ouvidos, «pois sempre viviches entre eles», sentenciou. «Así é», musitaches.
E un pouco despois, uns aplausos xunto cunhas notas musicais, espertáronche e regresaches dentro, á sala da exposición. A presentación concluía entre palmas. Baixaches as escaleiras e saíches fóra, ao espazo aberto. Ao sentir o abrazo profundo e fresco da noite, preguntaches mirando cara ao ceo: «Por certo, podería un cabalo interpretar un cadro?».