Nunha canción do último disco desa inclasificábel cantante norteamericana chamada Carla Bozulich escoitas que parafrasea: Open your eyes now or close it... E vas e péchalos. E entón diante de ti ábrense as follas do libro da túa pequena vida: os días de choiva nos meses de abril, cando aprendiches a beber auga fincado de xeonllos nas pedras da fonte dos fríos e a mañá na que espertaches deitado sobre a herba da braña. Aquel domingo, logo de asistir á misa, volviches só para casa atravesando os campos. Gabeaches ao ameneiro para ver como estaba o niño de pombas que descubriras uns días antes. Esgazouse unha das polas e caíches sobre a herba dende unha altura de tres metros. Non sabías canto tempo estiveras alí aturdido, mais cando espertaches, lémbraste agora, foi o día no que soubeches que os cabalos tamén choraban. Aínda agora te segues preguntando se o cabalo que estaba atado á arbore, choraba, como ti o fas neste intre, polos seus pais, irmás e fillos mortos.
Cando comezabas a ser un mozo e querías farfallar as primeiras palabras de amor, descubriches a un dos poetas románticos españois, Gustavo Adolfo Bécquer (Sevilla, 1836-Madrid, 1870). Relembras neste momento que un verso rezaba así: Volverán las oscuras golondrinas/ en tu balcón sus nidos a colgar... E tamén ti volves escoitar o murmurio dos arumes xogando co vento e o teu grito de neno no piñeiral, e retorna ata os teus oídos o canso respirar da túa irmá falecida. E lembras os ardentes e longos anoiteceres de todos os veráns e como despois cando xa caía a noite tentabas cazar algún dos morcegos que xiraban e xiraban sen esgotarse na sombría corredoira da vella aldea.
El monte es todos los montes. Todos los montes son el monte. Así arranca o libro de Jimeno Juárez (Zaragoza, 1951). Ti tamén subiches ao monte Pindo. Escaláchelo polo estreito sendeiro aberto polos animais. Contemplaches flores torradas polo sol naquelas áridas ladeiras de carballos ananos, onde lagartos de pel relucente asábanse ao sol sobre laxes que semellaban grellas, mentres as serpes durmían enroscadas sobre as agudas puntas dos toxos. Ata acadar a figura granítica do Guerreiro Celta, a uns trescentos metros de coroar Pena Moa, a ausencia de paxaros e o silencio poboaban o camiño.
Vas pensando e relembrado todo isto mentres te decatas de que xa non tes forzas para volver á sima do noso Olimpo. Decátaste, ademais, de que retornan todos os anos as anduriñas, os morcegos, os ardentes atardeceres de xullo, os ecos do tempo antigo. E mentres pasas as mans polas portas que rozaban os teus antepasados, por vez primeira tamén te dás conta de que o único que nunca retorna é a vida, si, esa que lentamente se che escapou por entre os dedos das mans, como o eco dunha vella canción nunca escoitada.