Pepe Vila: «Ramón Sampedro tería logrado a eutanasia, porque era moi teimudo»

Morreu o 12 de xaneiro de 1998 sen lograr a vitoria na batalla que emprendera anos antes para conseguir que se recoñecera o dereito dos cidadáns a unha morte digna. Pero lonxe de dar a loita por perdida, Ramón Sampedro encomendoulle a un grupo de amigos de Porto do Son continuar o seu labor. Pepe Vila é un dos veciños de Xuño que estiveron a carón do tetrapléxico en vida e que, trala súa marcha, se esforza por manter a súa memoria e, sobre todo, por conseguir que a eutanasia sexa unha elección. Con este fin impulsou, hai un ano, Dereito a Morrer Dignamente (DMD) Barbanza, un colectivo que aspira a dar en breve o salto definitivo.

-Dúas décadas despois da morte de Ramón Sampedro, ¿que análise fai da situación na que se atopa a súa batalla?

-Eu son optimista e, polo tanto, considero que se deron pasos moi importantes, aínda que non á velocidade desexada nin en función da demanda da sociedade. As leis nesta materia están aí, pero como ocorre con tantas outras, aparcadas. A cidadanía carece de información. Por poñer un exemplo, persoas próximas a min descoñecían a posibilidade de realizar no Hospital Comarcal da Barbanza o documento de instrucións previas. Eu aproveito calquera ocasión para divulgar este tema. Creo que o sacrificio de Ramón deu de algún xeito os froitos desexados, aínda que é evidente que o fin último é conseguir que se recoñeza o dereito á eutanasia.

-¿Este testamento vital que se pode realizar en Barbanza é o gran logro destes 20 anos?

-Quizais é o paso máis importante que se deu en Barbanza, ao que hai que engadir a posta en marcha de DMD a nivel comarcal. Agora hai que empezar a facer traballo de campo. As Administracións públicas non están divulgando os dereitos que teñen os cidadáns no que ao acceso dunha morte digna se refire, polo que nos vemos na necesidade de levar a cabo esta función nós.

-¿Por que é tan importante este testamento vital?

-O certo é que creo que non lle damos a importancia que realmente ten ata que non nos atopamos nunha situación verdadeiramente angustiosa. Do que se trata é de poñerlle fin ao sufrimento. Cando non existe este testamento vital, a decisión queda en mans dun familiar; pero cando se deixa asinado, xa non hai discusión posible. A idea é que sexa cada persoa a que decida ata onde quere sufrir.

-¿Estaría Ramón Sampedro orgulloso deste logro?

-El loitou pola liberdade individual das persoas a decidir en que momento non queren vivir máis. Ramón Sampedro tería logrado a eutanasia, porque era moi teimudo e esta era a súa guerra. Aínda así, estamos satisfeitos do camiño percorrido, sobre todo porque estamos loitando contra os poderes públicos e contra a Igrexa.

-¿Cales son agora os seguintes pasos a dar?

-Queremos recuperar e impulsar o espírito de DMD Barbanza e poñernos a traballar en firme, chegando a todas as aldeas da comarca e informando a todos os cidadáns dos seus dereitos. Esa é agora a gran misión.

-Fala de recuperar o espírito de DMD Barbanza, ¿que pasou ao longo deste primeiro ano?

-Xurdiron unha serie de diferenzas coa actual directiva de DMD Galicia que mantiveron freado o labor do colectivo en Barbanza. Eu espero recuperar a todas as persoas que no seu día se embarcaron neste proxecto e que se foron como consecuencia destes problemas, pois considero que é unha entidade imprescindible para a comarca.

-¿A quen lle gustaría ver o domingo na homenaxe que terá lugar nas Furnas?

-Vai estar moita xente que eu quero ver alí, pero é certo que veño botando en falla nos últimos anos a algún directivo da federal de Madrid de DMD. Sei que están traballando arreo para sacar adiante unha iniciativa parlamentaria que permita aprobar a eutanasia, pero si é certo que me gustaría ver a algún representante na homenaxe a Ramón Sampedro nas Furnas.