Do Día da Sobrecapacidade da Terra

Avelino Ochoa
Avelino Ochoa O GROVE / LA VOZ

AROUSA

MARTINA MISER

20 sep 2020 . Actualizado a las 05:00 h.

No último número da revista Jueces para la democracia vén un artigo de Santiago Álvarez Cantalapiedra, co título Consecuencias humanas da crise ecosocial, que ofrece datos aterradores sobre a situación bioclimática do planeta en relación coa raza humana. Como alí conta, se facemos a ficción de comprimirmos a historia do Universo nun ano, a destrutora especie sapiens sería unha recén chegada porque ocuparía só os últimos cinco minutos e se temos en conta que o proceso acelerado de devastación ecolóxica da Terra armouno a raza humana no último século, estariamos a falar de setenta e cinco millonésimas de segundo dese ano ficticio. Porque a poboación humana triplicouse e o PIB mundial multiplicouse por sete entre 1950 e 2010 por mor do incremento sen precedentes do uso de auga doce, o consumo de enerxía e a extracción de recursos da cortiza terrestre.

Ao inicio deste período o ser humano precisaba ó redor do 60 % da Terra e chegados os pasados anos oitenta xa requiría a totalidade do planeta. Como nos di o autor citado «pasouse dun mundo baleiro a un mundo cheo». A situación xerada explícase doadamente utilizando o concepto de capacidade anual de rexeneración dos recursos na Terra. Non fan falta grandes coñecementos para asimilar que se se consume máis do que o planeta azul vai rexenerando, cometemos unha grave irresponsabilidade. E, se o crecemento da poboación e o consumo seguen aumentando, chegará un momento, sen necesidade de máis explicacións, no que se acabarán os recursos para a vida. Poñamos un exemplo: imaxinemos que só existen un bosque e unha aldea que precisa madeira seca para quentarse cada inverno. Resulta obvio que os aldeáns regularían o gasto dese combustible de xeito que mantivesen a posibilidade de seguir a extraer leña seca, conservando o bosque para que puidese rexenerarse e non morrer de frío nas vindeiras invernías. Pois ese criterio hai que aplicalo desde un punto de vista global: o ser humano non pode consumir durante un ano máis do que a Terra sexa capaz de rexenerar nese tempo. Non está a ser así: a humanidade anda cega e non atende a razóns elementais, simples, de conservación da vida propia.

Hai un organismo, o Global Footprint Network, que calcula, ano a ano, en que data esgotamos os recursos que poden rexenerarse nese período. En 2016, o overshoot day, en cómputo global, foi o 8 de agosto; no 2018 ocorreu o 1 de agosto e no 2019 a data adiantouse ao 29 de xullo. Neste ano - este foi un dos efectos da paralización provocada pola pandemia- o consumo total atrasouse ao 22 de agosto, como media mundial. Pero en España xa fora o 27 de maio. É dicir: nos meses que restan para rematar o 2020, a poboación humana da Terra consumirá bens que non se van renovar e, como consecuencia, hipotecará o futuro das vindeiras xeracións.

Explícao a citada Global Footprint Network, indicando que, actualmente, gastamos a nivel mundial cada ano os recursos rexenerables de máis de planeta e medio. Pero, por exemplo, Qatar precisaría case nove planetas e España, dous e medio. Abramos os ollos, non se pode seguir así.