O edificio incorporouse ao patrimonio cambadés en 1841

La Voz

AROUSA

24 oct 2010 . Actualizado a las 02:00 h.

Lorenzo María Fraga faise a finais de 1838 cos terreos por algo menos de 6000 reais segundo o Boletín Oficial da Provincia. No verán dese mesmo ano a igrexa do convento convértese na parroquial, abandonando a de Santa Mariña, non sen certa polémica. Temos en mans privadas a horta e o arboredo, mais o edificio seguiu a ser propiedade do Estado. Así a comezos de 1841 atopámonos cunha solicitude formulada polo Concello de Cambados reclamando a edificación posto que «reúne gran utilidad pública ya que viene siendo utilizada como aula de enseñanza pública, cárcel regular para el depósito de presos, sede del partido judicial, sala del colegio electoral» polo que o concello cree conveniente a propiedade de dita construción. O 18 de maio pasa a formar parte do patrimonio municipal de forma gratuíta unha vez atendidas as súplicas do consistorio.

Regístrate gratis y recibe cada mañana en tu correo las principales noticias del día

De entre tódalas funcións vai destacar a de escola, pois posiblemente xa en tempos do convento viñan dándose aulas, continuando agora esta labor mestres non relixiosos. O uso docente de dito edificio, mellor dito, de parte del -o antigo comedor segundo o erudito Sánchez Peña-, continuaría ate a década dos 1960. Tamén sabemos que funcionou como teatro cando menos dende 1851, posiblemente despois de deixar de ser Xulgado.

As condicións de conservación ao longo deste segundo terzo do século XX non debían ser moi boas, utilizando a Corporación Municipal boa parte da pedra dos muros e do propio edificio para outros fins como a construción do paseo e bancos da Calzada, o lousado da costa do Convento ou mesmo para a fonte de Fefiñáns.

Sexa como for, no ano 1866 comeza o proceso oficial de derrubo e aproveitamento dos materiais que quedaban do convento rematando nunha nova subhasta do solar resultante. Este proceso iníciase baixo a alcaldía de José Padín Torrado, pero non se concretaría ate o ano 1869, sendo xa José González Briones o alcalde. Sae a subhasta o 8 de xuño «el solar que ocupa el exconvento de San Francisco, denominado Eiral (27 areas)? limitando al norte con la Iglesia, al sur con el camino que pasa a Los Pazos, este con muro que divide con la huerta propiedad de los herederos de Lorenzo Fraga? por 228 escudos 800 milésimas». Un dos fillos de Lorenzo, o avogado Eugenio Fraga Mascato, gañaría a subhasta por 1000 escudos. Dito persoeiro chegará a ser deputado provincial, presidente da Deputación e deputado en Cortes. Na década de 1880 pertencen xa ditos terreos a un irmán seu, José María Fraga Furruxe . Sería el quen construiría a vivenda que hoxe, restaurada, acolle a biblioteca municipal seguindo o modelo predominante nas residencias burguesas finiseculares. Dende o ultimo terzo da pasada centuria foise urbanizando a antiga horta do convento, aparecendo novas rúas -Eduardo Pondal-, reducíndose así a antiga propiedade. Esta vai permanecer inalterada dende as últimas décadas do século XX. Finalmente o Concello de Cambados compraríalla aos herdeiros de José Fraga no ano 2004 por 400.000 euros.