«Viamos cinema e comezamos a gravar cousas cunha cámara»

Xudit Casas

O CARBALLIÑO

XUDIT CASAS

A directora Xudit Casas conta anécdotas dos veráns nos que xa facía proxectos artísticos

29 ago 2020 . Actualizado a las 17:00 h.

Elixín esta imaxe porque ter, non tiña outra. Pouca diferenza hai entre as dúas especies que saímos nela. Niste caso, nin polos zapatos. Primos irmáns. Mais esta fotografía dáme pé a contar certas anécdotas dos veráns das que, durante moito tempo, non me sentín nada fachendosa e, mesmo, ata fai pouco, se as contara publicamente, morrería de vergoña. Todo ocorreu onde o mundo se chama Celanova, a miña terra natal.

De cativas, coa miña compañeira de fatigas e tramas, Patricia Galo, víamos cinema, comezamos a gravar cousas cunha cámara ou íamos ás Xociviga a Carballiño, onde José Luis Cuerda, xa posando para unha instantánea, trocou de idea e non quixo sacar a foto con nós porque non lle debía gustar o xornal que a propuxo e deixounos alí tiradas con cara de parvas. Á Xociviga levábanos a miña nai, pois non tiñamos idade para o carné de conducir. Nunha desas ocorréusenos un programa que quixemos presentar no TeleMiño, a televisión local de Ourense. E alí chegamos, cada unha coa súa nai como chofer para presentar o noso formato. Imaxinade a estampa. Facíanlle máis caso ás nosas nais que a nós. Penso que nos deron unha voltiña polo estudio, pero eu só recordo a vergonza que pasei. Eramos invisíbeis. Tanto que non se deben lembrar por eses lares, pois agora chámanme para facerme algunha entrevista que outra.

O 31 de xullo de 2009 presentamos no claustro a nosa curta Sobre a morte de Bieito. Fíxome especial ilusión pois de máis novas viamos filmes alí nas noites de vrau o ar libre. O caso é que cos nervios da miña primeira gran presentación, non agradecín á miña familia publicamente, algo protocolario para calquera cineasta que se prece. Ao día seguinte, unha moza de xeración máis vella ca min, fíxomo saber cun pouco de retranca. Razón non lle faltaba, mais o que non sabía ela e que ademais o 30 de xullo fora o aniversario de meu pai e ese ano, coa toda a concentración posta no traballo, non o debín nin de felicitar. Mea culpa.

Outro ano, varias nenas da vila, montamos un grupo de rock. Se non fose porque non tiñamos nin idea de música. Eu tocaba a batería. Os meus instrumentos: unhas caixas de patacas e uns paus. Outra tocaba unha vasoira. E así. O noso único obxectivo era tocar cancións coñecidas, en modo playback, una noitiña daquelas. Ilusión e motivación sobrábannos. Así que fomos ao Concello a solicitar unha data. Eu e mais outra colega devecemos por covardía e, no derradeiro momento veunos un pouco de sentidiño (do ridículo) e non fomos quen de atravesar a porta do edificio. Non así as demais que, polo menos, conseguiron de agasallo un cedé da Banda de Música. Non. O alcalde non nos deixou “tocar”. Polo ben da comunidade e da nosa propia reputación.

Montamos dous clubs no garaxe das Galo, ao que só chegaron a entrar un ou dous nenos veciños. Para emprendedoras nós. Tíñamos a nosa propia procesión na Ramallosa (fermosa tradición que recomendo). Montamos un grupo de baloncesto chamadas Las Otras, na honra de Don Amenábar. Eramos as Bibalas da Festa Castrexa e logo fomos as An´Brullas. Eramos todo o que podíamos e queríamos imaxinar.

«Neste ano de incerteza, Celanova converteuse nun recordatorio daqueles anos»

É curioso porque, neste ano de incerteza, Celanova convertíuse, dalgún xeito, nun recordatorio daqueles anos do pasado.

Coincidimos moita xente de alí; algún levaba unha ducia de anos sen visitala.

Volvemos a gozar da piscina municipal; coa prohibición de fumar, retornamos ás traseiras e, algunha noite, pedimos unha bebida espirituosa destas que tomábamos de mozas.

Polos vellos tempos. E polos novos.

Seguimos creando, proxectando novos traballos e argallando sempre; pois, como di o noso propio refrán adaptado: a seda, anque cha vista a mona, seda haiche de quedar.