«Ao mellor era unha boa opción facer unha longametraxe sobre O Rizo»

x. m. r. OURENSE / LA VOZ

OURENSE

Bregua e Fernández na praza de San Martiño
Bregua e Fernández na praza de San Martiño MIGUEL VILLAR

Un traballo seu sobre o fotógrafo foi recoñecido cun premio do FAS Muvis do OUFF

30 oct 2023 . Actualizado a las 05:00 h.

Xosé Vázquez Arias, O Rizo, foi unha das presenzas cotiás na vida dos ourensáns durante décadas. Nado en Casasoá de Camba (Castro Caldelas) en 1917 —lugar no que morreu no ano 1975— o seu nome está asociado á nosa memoria colectiva. Percorreu feiras, romarías, festas e celebracións para crear un imaxinario colectivo que segue agochado nas fotografías dos álbumes familiares gardados nas casas de toda a provincia. Nos libros de imaxes das últimas décadas é unha presenza fixa e mesmo dúas publicacións se centraron en exclusiva no seu traballo: As feiras do Rizo —de Xosé Enrique Acuña e Xosé Luis Cabo, editado polo Cineclub Carballiño— e Xosé Vázquez Arias, Rizo. Tres décadas de imaxes prodixiosas —de Antonio Piñeiro, Concepción Rúa González e Eladio Pena, publicado polo Centro de Cultura Popular Xaquín Lorenzo—. 

O fotógrafo popular volve a estar de actualidade grazas a Adolfo Fernández Piñeiro e Xoán Bregua. O seu traballo O Rizo acadou o segundo premio no concurso de FAS Muvis do OUFF —o primeiro foi para Prata, de Paula Pereira—. O xurado salientou esta «peza que mestura ficción e documental de forma elocuente e coherente. As fotografías recuperadas e o material filmado cohesionan perfectamente, ambas ganduxadas por un guión traballado que dá vida ás fotografías de Xosé Vázquez Arias, O Rizo», segundo figura na acta. 

Nenos xogando en Vilanova dos Infantes
Nenos xogando en Vilanova dos Infantes Rizo

Na casa de Adolfo Fernández foron unha presenza constante as imaxes co selo do fotógrafo. O seu compañeiro Xoán Bregua chamouno para lembrarlle que se ía celebrar no OUFF o concurso das FAS Muvis —creación de pezas audiovisuais nos días do festival— e que podería ser unha boa opción acometer o traballo sobre O Rizo que tiñan pendente. «Era unha idea sinxela e cunha temática moi atractiva, e ao ter pouco tempo semellaba unha alternativa axeitada para o concurso. E polo que se ve funcionou», sinala Bregua. O seu compañeiro incide nas circunstancias que o animaron a propór o traballo: «Era un fotógrafo que percorreu toda a provincia e non había nada en relación a el e á súa obra dende o punto de vista audiovisual, co cal era unha oportunidade para incidir nese aspecto e superar esa eiva», apunta Adolfo Fernández. «E máis ao ser alguén que se dedicaba a esta profesión audiovisual, no seu caso coa fotografía. No Rizo vímonos refrexados nós», comenta Xoán Bregua.

Os autores da peza premiada no FAS Muvis chegaron dende Celanova e A Coruña para falar do seu traballo e aproveitaron a ocasión para valorar un proxecto de futuro vencellado ao fotógrafo. «Falabamos agora que ao mellor era unha opción facer unha longametraxe. O do OUFF foi unha proposta sinxela e pequena, polas circunstancias do concurso, pero temos moito material e información e podería ser. A obra do Rizo ten un gran valor histórico, son fotos moi potentes polo contexto e por todos os aspectos que aparecen recollidos na súa obra», sinala o celanovés. Bregua incide nun aspecto que considera aporta un valor engadido: «Todas as imaxes son de xente e iso é o que lle dá unha potencia extraordinaria ao seu traballo. Ves como era a sociedade e a xente ao longo daqueles anos e tamén é evidente a implicación e cooperación da xente co fotógrafo».

Grupo de mozos na Alameda de Celanova
Grupo de mozos na Alameda de Celanova Rizo

As imaxes que aparecen recreando a mesa de traballo de O Rizo forman parte do legado familiar do celanovés e os autores da peza amosan en todo momento a súa gratitude ao Centro de Cultura Popular Xaquín Lorenzo, da Deputación de Ourense, pola súa colaboración e a cesión das imaxes que aparecen no libro publicado no ano 2008. Nos seis minutos e medio de duración da peza os autores mesturaron as fotografías antigas con imaxes gravadas nos días pasados en Ourense e Celanova. Nalgúns casos tamén se inclúen as mesmas localizacións onde O Rizo disparou a súa cámara.

«A nosa próxima obra será unha curtametraxe que vai máis en plan de ciencia ficción»

Dende que se coñeceron na Escola de Imaxe e Son da Coruña, Adolfo Fernández e Xoán Bregua levan colaborando e desenvolvendo os seus traballos. Uns casa un pola súa conta e outros a catro máns.

A próxima proposta xa se está cociñando. «Xa temos escrito o guión e a idea pechada. A nosa próxima obra será unha curta que vai máis en plan de ciencia ficción. Contamos con ir gravando nos próximos meses», apunta Xoán Bregua. Podería ser, non o descartan, que volvan o próximo ano ao OUFF, aínda que daquela xa será noutra das seccións a concurso: o OUFF en curto.

 

Adolfo Fernández Piñeiro incide no panorama ao que se deben enfrontar os realizadores para darlle saída aos seus traballos. «Non é só desenvolver o proxecto, unha curta neste caso do que estamos a falar, senón distribuilo logo para que chega ao maior número posible de espectadores. O circuíto de festivais está ben, pero sempre tes que andar buscando o teu nicho de mercado porque cada vez son máis especializados. Vir ao OUFF 2024 estaría ben».

Quen son. Ocupación.

Quen son. Adolfo Fernández Piñeiro naceu en Vigo e a súa familia é de Celanova. Xoán Pérez Bregua é da Coruña. Naceron en 1997 e coñecéronse na Escola de Imaxe e Son da cidade coruñesa.

Ocupación. Adolfo é autónomo e participa en rodaxes. O sábado non puido acudir a recoller o premio por estar gravando en Camariñas un videoclip da cantante galega Hydn. Xoán está a ultimar proxectos para iniciar a rodaxe dos seus novos traballos.