Lembro, hai anos, na revista Triunfo, un artigo de Sixto Cámara (pseudónimo de Manuel Vázquez Montalbán) no que o escritor reivindicaba abertamente o seu dereito a votar nas eleccións americanas. Viña dicir que, unha vez que aceptamos a existencia do imperio e o asumimos como tal, cumpriría artellar algunha fórmula para que os protectorados, as colonias, os territorios anexos puidésemos acceder á consulta, porque non é o mesmo Kennedy que Nixon, non é igual Reagan que Carter, aínda que ao final, dende a cidadanía común e dende a distancia, non digamos dende a vertixe da gran cerimonia dos intereses internacionais, todo fique esluído, ou cando menos confuso, pois os amos son sempre os amos, aquí e en todas partes, e como nos recorda Lewis Carroll na súa Alicia, o importante non é o nome das cousas senón quen é realmente o dono das palabras. Ou da tecnoloxía.
Unha das características deste tempo en que vivimos é que, nuns poucos segundos, podemos dar a volta ao mundo, senón fisicamente polo menos coas palabras. O correo electrónico, a web, as redes sociais instálannos na casa do amigo (tamén do inimigo) e o ciberespacio transfórmase, de súpeto, nun gran patio de veciños, a rexouba da taberna da aldea. Co lexítimo dereito a opinar, por suposto. Tamén a intoxicar, e a mentir. ¿Como separar a fariña do farelo? ¿Como discernir a información dos axentes tóxicos? Equipos cualificados de especialistas traballan arreo na gran operación de acoso e captura do votante. Obama gañou as súas primeiras eleccións manexando a rede da telefonía móbil. Zapatero mobilizou o seu electorado case que en 24 horas enviando descargas continuadas de SMS. As redes son hoxe os grandes vehículos de acceso e manipulación. ¡Un tuit (140 caracteres) pinta bastante máis ca calquera elaborado programa! Labaradas emocionais que atravesan o planeta en apenas uns segundos, entran nas nosas casas, na nosa intimidade máis reservada, e activan as nosas emocións, os nosos apetitos, os nosos instintos, niso que algúns deron en chamar «democracia directa» e que, en realidade, é o gran patio da confusión universal.
O próximo martes (o primeiro martes despois do primeiro luns de novembro) os Estados Unidos de Norteamérica elixirán o seu presidente, que -como ben dicía Vázquez Montalbán- será tamén o noso presidente, con lexitimidade para actuar sobre o mundo e as súas criaturas (todos nós). Non hai mellor sistema que o democrático. De acordo. O menos malo dos sistemas posibles. Clinton ou Trump. Dende Buenos Aires a Nova York, dende Vigo a Filadelfia, México ou Caracas, o mundo semella unha gran pota de caldo a ferver enriba do lume, e un non pode evitar a sensación de vertixe diante da gran máquina que se dispara e xestiona dende lugares (e intereses) que non coñecemos, aos que non temos acceso, pero que vai condicionar as nosas vidas nos próximos anos, queirámolo que non, se cadra cunha dimensión e unha transcendencia que nin imaxinamos. Malia todos os avances, nunca fomos tan fráxiles, tan vulnerables.