Acompañei a Juan Tallón na presentación en Ourense de El mejor del mundo (Anagrama), a súa última novela. Non me estrañou que a libraría Tanco estivese a rebentar de xente, á altura do talento dun dos escritores máis orixinais que podemos ler nestes tempos. Pero tiven a impresión de que moitos dos que nos atopamos alí, no fondo, coma sempre que se asiste á chamada da tribo, estabamos necesitados de que alguén nos explicase quen somos. Todos queremos ser descifrados. A estupenda novela de Tallón ábrese, precisamente, coa desacougante pregunta do rei Lear na traxedia de Shakespeare: «Quen me pode dicir quen son?». Vivimos perseguindo respostas para esa álxebra, nunha cazaría permanente. Preguntámonos quen somos nas librarías, nos bares, nos hospitais. Preguntámonos nos cines, nos concertos, nas igrexas, nos campos de fútbol. E nunca chegamos a unha conclusión clara. A través das vicisitudes dun tipo chamado Antonio Hitler, fabricante de cadaleitos, El mejor del mundo aborda o problema da identidade: a imaxe que nos devolve o espello adoita ser motivo de estrañeza. A miúdo non nos convence o que somos, o axente dobre que levamos dentro representa papeis desconcertantes. «Sabes que comigo non tes que finxir», confesáballe Lauren Bacall a Bogart en To Have and Have Not. «Non tes que facer nada, non tes que dicir nada. Nada en absoluto. Ou quizais, só asubiar». No máis profundo de nós sobrevivimos coa luz apagada. Ninguén sabe quen é de verdade, todo son túneles, brétemas. Pero nunca senta mal que nos conviden a abandonar o disfrace. Deixando atrás a adolescencia, cando empecei a descubrir as películas que protagonizaron xuntos, quixen ser Humphrey Bogart. Esperar a Lauren Bacall nunha terraza e ver caer a tarde con ela tomando un gimlet, seguro e despreocupado. Xamais puiden conseguilo, e dende aquela tento probar con outros temperamentos. Escribiu Ferrín sobre estas correntes interiores: «Volta un neno perdido / por rúas de fume, por pasigos brancos, / tráxico, con tatuaxes nas meixelas / e lumes pequenos en cada dedo». Rematada a presentación, tocou compartir unhas cervexas cos colegas do oficio. Falamos, rimos, celebramos proxectos. A noite auriense ofrecíase en bandexa de prata, a mellor do mundo, pero seguiamos a preguntarnos quen somos. O enigma permanecía no aire. A vida ensínanos que os grandes misterios só se resolven cun asubío a tempo.