Manquiña: «Creo que teño unha boa capacidade para o drama»

En Noveladumia a vida esmorece. Como a propia aldea. A última veciña xa hai que morreu e no pobo só quedan Manuel e o seu can. El xa pasou dos 60 e as súas capacidades mentais ficaron devecidas dende o seu nacemento. O dono da derradeira casa con fume na contorna ten a capacidade de falar cos mortos, aínda que non é quen de facelo con Marta, a filla que finou de cativa. Manuel morrería só en Noveladumia se non fose pola desgraza que lle aconteceu ao seu compañeiro; un accidente fixo que o can rematase ferido e vese na obriga de ir á cidade na procura dun veterinario que o axude a curar ao animal magoado. Nesta busca remata batendo con Paula, unha moza en loita coa vida e a sociedade que fuxe cara á liberdade para esquecer un fogar desestruturado. Malia ser antagónicos, Manuel e Paula rematan por se entender e a rapaza axuda ao home para andar á procura do seu can. Mesmo para tentar atopar a Marta, que pode ser que non morrese ao nacer, como lle dixeron ao seu pai. O sexaxenario e a moza son os protagonistas da película O home e o can, o filme que Ángel de la Cruz está a rodar na provincia de Ourense. O novo proxecto do director coruñés conta co apoio da TVG e a Deputación de Ourense, e protagonízao Manuel Manquiña.

­—Como está indo a rodaxe?

—Ben. Estamos cumprindo as previsións e os horarios, non nos chove e todo está indo segundo o planificado. A verdade é que non nos podemos queixar.

­—Manuel é un personaxe que non semella en nada aos papeis nos que se acostuma a velo.

—Completamente diferente. Ten un punto complicado, por tratarse do rexistro dunha persoa que padece unha síndrome e que, non obstante, se mete nunha aventura á lixeira para conseguir unha serie de obxectivos, como son atopar á súa nena e ao seu can. Estamos tratando de sacar adiante un perfil no que se xuntan esas limitacións e uns obxectivos ambiciosos. E todo iso nun ambiente moi hostil.

­—Que pensou cando coñeceu a proposta?

—Ao facer a lectura do guión a primeira decisión foi limitarlle a expresión ao personaxe. Semellaba que tiña demasiada capacidade intelectual para unha serie de actos que logo tiña que facer. Unha persoa que é capaz de... —cita unha escena que non é do caso desvelar— non pode expresarse con tanta amplitude. Logo dos axustes e dos primeiros ensaios empezamos a atopar o camiño.

­—Deulle problemas crear ao protagonista de «O home e o can»?

—Non tiven moita dificultade. Primeiro busqueille un xeito de camiñar, un comportamento físico característico, e logo adaptei o texto a un tipo de tara. Botei man dunha serie de recursos que poden ser coñecidos polo espectador, por calquera de nós, nunha persoa cunha síndrome —como pode ser repetir determinadas palabras do seu interlocutor— e con iso Manuel está ben composto. A dificultade é cando partes de cero e che custa atopar algo para empezar a traballar.

­—Está asociado a un rexistro de comedia e de humor. Manuel está na outra beira do que fai en «Era-visto!», poñamos por caso. Ángel de la Cruz di que vostede dará a sorpresa neste reto. Como cre que o recibirá o público?

—Non o sei. A verdade é que tamén teño unha boa capacidade para o drama, de feito en Días sen gloria, de Vidal Bolaño, sentinme moi cómodo. O resultado está por ver, pero non teño problemas, sei que o personaxe vai ser moi ben acollido e aceptado. Sen dúbida, creo que o espectador vai apreciar a nosa criatura.

—O director pon como exemplo ao Landa de «Los santos inocentes» ou ao López Vázquez de «O bosque do lobo».

—Ou o Pepe Isbert de El verdugo. E outros. Nesa liña é na que traballamos e son exemplos do que pretendemos facer con este Manuel de O home e o can.

­—Onde se sente máis a xeito, na comedia ou no drama?

—Un actor ten unha serie de rexistros e debe ser capaz de dar o nivel tanto no drama como na comedia. Pode ser que unha das dúas disciplinas se lle dea mellor ca outra. No meu caso creo que son medio limitado nas dúas [ri] pero na miña opinión paso do aprobado suficiente ao aprobado notable.

—Hai corenta anos que empezou no cine. Como valora o conseguido?

—Pois no teatro, que comecei en 1971, xa nin facemos contas. Véxoo como un camiño divertido, aceptable. Con éxitos e menos éxitos. Pero incluso eses momentos de non éxito, ou de sonoro fracaso, lémbranse con ledicia e son motivo de chanza cando estás nunha comida e recordas determinadas anécdotas —lembras aquel día espantoso que tivemos en Burgos? Poño por caso— e ris porque, no fondo, non son máis que caralladas. Porque como se di, aínda que sexa un tópico, é certo que de todo se aprende.

­—Por certo, logra atopar a Marta? E salvar ao can?

—Terás que agardar a ver a película.

---

---