Evocación e festexo de Luz Pozo Garza, a «poeta total» que «non é deste mundo»

emma araújo SANTIAGO / LA VOZ

CULTURA

Xesús Alonso Montero abriu cunha conferencia a homenaxe a Luz Pozo Garza en Santiago. Sandra Alonso

Unha xornada lembrou á escritora luguesa no centenario do seu nacemento

22 jun 2022 . Actualizado a las 05:00 h.

A celebración do centenario do nacemento da escritora Luz Pozo Garza, cunha traxectoria vital e literaria que se pode coñecer na exposición Constelación Luz. Luz Pozo Garza (1922-2022), poesía, arte e vida na Cidade da Cultura, segue a debullar a súa figura grazas á programación de actividades complementarias.

Regístrate gratis y recibe cada mañana en tu correo las principales noticias del día

Delas destacou este martes unha conferencia de Xesús Alonso Montero, que falou das súas obras de estudo sobre Rosalía de Castro, e tamén unha mesa redonda moderada por Armando Requeixo na que participaron Xosé María Álvarez Cáccamo, Claudio Rodríguez Fer e Olivia Rodríguez González, que tamén é a comisaria da mostra que conta cun cento de pezas.

Alonso Montero, que foi quen respondeu o discurso de Luz Pozo Garza cando se converteu en numeraria da Real Academia Galega en 1996 co texto Diálogos con Rosalía, afirmou na súa intervención que «Luz non é deste mundo, porque veu para escribir poesía con maiúsculas» e lembrou que «ela, que non era galeguista, encontrou a palabra poética cando chega á verba primordial da nosa fala».

Montero destacou que o contacto de Pozo Garza con Rosalía foi moi precoz, porque seu pai, Gonzalo Polo y Pozo, grazas á influencia da súa nai, Luz Garza, achegouna á súa obra. Tamén incidiu o académico na perda do seu irmán Gonzalo na Guerra Civil con pouco máis de vinte anos, un feito que vinculou a Luz Pozo aínda máis coa escritora de Negra sombra.

A intervención nesta erudita homenaxe a Luz Pozo Garza explorou outros espazos artísticos e persoais grazas ás aportacións na mesa redonda do resto de invitados, que no seu conxunto definíronse como «fillos de Luz, e por tanto, irmáns dos seus fillos», véndoa tamén como unha «irmá maior», frase esta última de Xosé María Álvarez Cáccamo, escritor e profesor que quixo lembrala como «unha rapaza sempre moi dialogante e de trato asequible».

Na súa reflexión sobre a escritora, Cáccamo falou da simboloxía do seu nome e apelidos. Do primeiro, sinalou «a súa luz e forza creadora, cunha claridade densa e complexa dunha ollada clara e case transparente cargada de valores simbólicos».

E precisamente como hai luz, sinalou Cáccamo, emerxe a palabra pozo nas obras nas que fala de sombras e tamén de escuridade. E no caso do apelido Garza, o seu amigo lembrou «a elegancia natural, a ética e a perspectiva do mundo» da muller de harmónico nome.

Nun inciso do debate, Armando Requeixo deixou o seu gran de area ao definir a Luz Pozo como «a poeta total», mentres que Claudio Rodríguez Fer, escritor e hispanista, abordou a análise sobre a busca da liberdade persoal e creativa da homenaxeada «con todos os avatares da súa existencia, compromisos, amores, maternidade, crises, dores e amizades». Centrouse moi especialmente na figura do tamén escritor Eduardo Moreiras, con moitos poemas inspirados na súa relación de amor que cos anos foi collendo transcendencia pública ata chegar á recoñecida paternidade dunha das súas fillas.

Olivia Rodríguez tamén profundou nas súas achegas sobre Luz Pozo na estreita relación entre a vida e a obra desta poeta que co paso do tempo e o coñecemento da súa traxectoria vital deixou «anécdotas que deveñen símbolos nas mans da súa poesía». Tamén incidiu Rodríguez na «acusada personalidade feminista» de Pozo e confirmou que na mostra que vertebra os actos do centenario encaixa especialmente unha fotografía con Eduardo Moreiras tomada pola filla de ambos. A mesa redonda permitiu tamén coñecer por boca de seu fillo Gonzalo Vázquez como a súa nai foi quen de vivir sendo filla dunha familia represaliada pero casada cun home do réxime de gran «bondade».