Escribe Manuel Canosa: «Pasei máis horas entre as paredes do Fernando Blanco ca en ningunha parte do mundo»
12 nov 2017 . Actualizado a las 05:00 h.Nacín case na porta do edificio público máis emblemático do Concello de Cee, o centro de ensino Fernando Blanco, a unha distancia que non supera os cen metros, nos Castiñeiros, un 4 de xullo do 58. Dende ese día, a miña vida quedou ligada indefinidamente a este edificio. A primeira vez que son consciente de entrar tiña 6 anos. Meu pai (José Ramón Canosa Rodríguez) levoume ver as escavadoras que estaban a realizar os talleres anexos. Parecéronme enormes aquelas máquinas articuladas, buscaban os cimentos onde construír o novo edificio.
Nunca tal cousa se vira naquela zona, nunha época onde case todo se facía a man; mesmo a estrada que pasa por diante foi feita por centos de obreiros, principalmente mulleres (o sexo débil), machucando día a día toneladas de pedra cunha maza na man e uns zocos nos pés. Veñan, veñan a ver como estes monstros son quen de remexer na terra e levantar pedras que apenas cabían nas caixas dos tractores. Todo un espectáculo. Soñei con elas moitas veces pensando o que tiña que aprender para manexar unha daquelas máquinas.
Ós dez anos, unha vez superada a reválida, comecei a estudar primeiro de bacharelato elemental. Tempos duros para un neno, pequeno, con gafas, e para máis fillo dun profesor (vamos, un enchufado). O acoso escolar era institucional, por parte de algúns profesores e como non, por parte dos alumnos maiores que tomaban a súa vinganza dando caña ós máis pequenos, ós chapóns e ós enchufados coma min. De cando en vez, acababa de cabezas na papeleira. A teus pais nin palabra, porque podía caerche outra. Ninguén se libraba do seu alcume, e se non o tiñas non tardaban en poñerche un: o pito, o galiña, o raposo..., o caracol era o meu, que xa viña de familia. En concreto, da miña bisavoa, todo porque un día se lle ocorreu poñer a secar no balcón da casa unha colcha con caracois. Debía ser ben bonita para chamar tanto a atención. Psicólogos non había, e que eu saiba, tampouco había traumas, tratábase de sobrevivir, de facerse home.
Horas de lecer
Eu non só ía ó centro en período escolar: dábase a casualidade de que era amigo dos fillos maiores do conserxe, Antonio Aba (vivía no propio centro, nunha casiña construída no seu momento para o coidador), senón que tamén pasaba as horas de lecer ó remate das clases. Nas vacacións, aproveitabamos os fermosos espazos verdes, os xardíns, o bosque, que se me entoxaba enorme, para gozar das nosas aventuras e de algún que outro deporte, tenis, carreiras, trepar pola corda... nunca me gustou o fútbol. Só me separei temporalmente del cando, rematado COU, fun estudar a carreira a Euskadi. E coma se fose un imán, o destino fixo que unha vez rematada esta, quedara unha praza vacante de profesor de debuxo; daquela case ninguén coa miña carreira quería dedicarse ó ensino porque estaba mal pagado; pero a min gustábame a docencia e cubrín esa vacante. Ó ano seguinte saquei as oposicións, e case vou facer 39 dando clase ininterrompidamente no Fernando Blanco. Pelexo ano tras ano coas novas xeracións de alumnos, moitos fillos de exalumnos e nalgún caso netos. Só que agora, o tempo de lecer e as vacacións procuro pasalo fóra do recinto.
Unha árbore
Nunha palabra, pasei máis horas entre as súas paredes que en ningunha outra parte do mundo. Pero tamén estou ligado sentimentalmente a el. Case de repente, pasei de fillo (alumno) a compañeiro de traballo de meu pai. E aínda que sempre o chamei papa, incluso no traballo, ó principio resultábame difícil de asimilar. A miña relación con el, a pesar que non sempre coincidiamos na forma de pensar, foi mellorando co tempo, pasando de boa a excelente. Tamén meu avó por parte de pai (José Canosa Meréns) traballou de conserxe no centro, formou parte da banda de música municipal ata chegar a dirixila. Ambos tamén, deberon pasar alí un gran números de horas, os xenes fóronse adaptando, agora me explico o porqué do meu caso, e xa van tres xeracións ligadas profesionalmente e sentimentalmente a este significativo edificio. Aos meus fillos non se lles deu por seguir a tradición, polo momento queda cortada aquí, en espera que algún neto, se os chego a ter, poda seguir tirando do carro.
Sempre que penso nisto, éncheseme o peito de agarimo e aínda que ámbolos dous morreron síntoos ao meu lado en moitas ocasións cando estou traballando. Salvando as distancias, case podo dicir que cando vou ó traballo é como se fose á «miña casa». Non todo o mundo pode dicir o mesmo. Din que un, na súa vida, debe escribir un libro e plantar unha árbore. O libro como tal non o escribín, se ben é certo que entre tódolos apuntes da teoría da materia que imparto, problemas, láminas que elaborei como profesor, daban para un bo libro de texto. E a pesar de que teño plantadas moitas árbores, gustaríame se é posible, cando me retire, deixar unha árbore plantada no bosque do instituto, unha dunha especie diferente das que hai, esperando que co tempo e un pouco de interese, alguén con poder e algún carto sexa quen de transformalo nun xardín botánico, para que todos, alumnos e adultos, podan aprender e gozar del, tanto como eu puiden facer e fago.