Participei ultimamente en varias conversas nas que xurdiu o tema da mala educación da xuventude. Nada novo, o de sempre e mais despois: que se menos respecto, que se a urbanidade esqueceuse, que o vostede desapareceu. O máis seguro é que eses parrafeos foran deses de cumprido coma quen fala do tempo para evitar silencios incómodos. Pero eu non os tomei por aí e debatín. Obviamente, neses coloquios non se parte de preguntar aquilo de de quen vén sendo o interlocutor, porque se cadra non se pode. Un perigo. Pois iso: que por polemizar defendín que a xuventude de hoxe é máis educada. Fixen unha apoloxía: que o actual sistema educativo é universal, que temos as xeracións mellor formadas da Historia, que os mozos de hoxe están comunicados ou que a porcentaxe de universitarios facíase impensable hai tan poucos anos. Fun quen de insistir en que agora o problema dos estudantes é seleccionar a información, mentres que nos nosos tempos de aprendizaxe a dificultade estaba en topala. E, por máis, no fragor dialéctico, espinme e contei que presenciei pedradas entre rapaces de dúas aldeas, que de nenos iamos aos niños, que pescabamos lagartos arnais e das silveiras, que poñiamos lazos para capturar rulas, que dabamos de fumar a ras patilongas. Cando describía todo iso, con xente formal e descoñecida a escoitar, detrás dalgún sorriso galante parecía correr polo ar unha idea: por que non lle preguntariamos antes a este de quen viña sendo. Porque, a medida que contaba o que faciamos na miña infancia de aldea, os que escoitaban quedaban como arrepiados. E eu, veña: narraba e comparaba porque, no fondo, daquela o que tiña que ser era tanto saber usar un tiratacos e matar un merlo, como coller pombiños de torcazas, cando non lanzarlle un croio a un can para escorrentalo. Que rapaz de hoxe lle guinda unha pedra a un can, pensei que matinarían. Xa estaba lanzado e argumentei que se antes aquelo, que se hoxe isto; que non hai parangón: un mestre por materia, unha ou varias aulas por curso, idiomas, ensinanza obrigatoria ata os 16 anos. Daba, ao meu entender, datos concluíntes, mais os interlocutores non se me renderon e insistían no actual tratar de ti xeneralizado, en que a vestimenta non ten regras, en que non se cede o sitio no autobús e incluso mencionaban a incivilidade no comer. Ata un, cultísimo el, citou ao profesor Alejandro Navas quen, co ton daqueles padres capuchinos en misión que describían as penas do inferno, predica o asilvestramento da mocidade e que toda esta desvergonza actual é produto da anticuada pedagoxía antiautoritaria e emancipadora da Europa dos sesenta, unida en España ao desexo de esquecer o franquismo e o seu espírito de obediencia. Para intentar convencelos definitivamente da miña posición, como flotaba a idea de onde saíra eu, lancei o argumento que me parecía definitivo para rematar a discusión. -É que hoxe para acceder á Universidade xa non tés que demostrar de quen vés sendo. Nin caso, non puiden con eles. Consólome con que esta conversa xa a escoitara na miña infancia e meus avós tamén. Serache atemporal, digo eu.