Ata aquelas festas de Sofán, a biografía de Euloxio fora unha sucesión de atrancos. Fillo de solteira, o avó, autoritario e borrachón, impuxo que o neno herdase o seu nome. A nai non o tiña nada claro. De feito, prefería Antonio. Foi en balde. A decisión estaba tomada e non tardou en verse o craso erro. Aos tres anos, todos, agás o avó que se resistía a aceptalo, comprobaron que Euloxio («o que fala ben») era completamente tatexo.
A Loghito, como lle chamaban cariñosamente as veciñas, custoulle un mundo afacerse no Francisco Franco. Foi un dos alumnos que no curso 1970/71 inauguraron o que hoxe se chama colexio Fogar. Do periplo académico non lle quedou un gran recordo. Para que os compañeiros non lle dixesen «tartana», falaba o xusto. Limitábase a asentir ou negar coa cabeza. Así era complicado facer amigos. O rapaz era intelixente pero aquel problema na fala impedíalle demostralo abertamente. A pesar do que turrou por el o titor de oitavo, negouse en redondo a ir ao instituto. Un seu tío levouno canda el aprender o oficio de carpinteiro. Os dous eran calados e pasaban as xornadas metendo subela sen dicir palabra. Aí case foi feliz. E digo case porque con dezaseis anos namorouse perdidamente dunha rapaza do centro. Ela nunca o soubo porque el tampouco llo dixo. ¿Que ía ver aquela moza que flotaba pola rúa nun carpinteiro tatexo?
Animado pola nai e empurrado por algúns veciños da súa idade, Euloxio sumouse á movida dos oitenta. A metade da panda do barrio dicía que era rocker e a outra declarábase heavy, despois estaba Gerardito, que se lle dou por ser mod. A el o das tribos musicais non lle ía nin lle viña. É certo que, para ser coma os demais, nun San Xoán mercou unha camisola de Barón Rojo nunha tenda ambulante, pero na casa o disco que máis escoitaba era Cada loco con su tema, de Serrat. A el que tanto lle custaba falar sen sobresaltos, fascinábao aquela voz trémula que parecía poder atrancarse en calquera momento e que, incriblemente, non paraba de abrollar.
Os rockers cortaron os tupés e rebaixaron as patillas; o único heavy que resistía no barrio comezaba a se amargar por unha alopecia; e Gerardito, o mod, marchara para Barcelona. Euloxio seguía na carpintería e saía os sábados cos poucos compañeiros que quedaban sen parella. A piques de cumprir os 27 anos, seguíase sentindo incapaz de se dirixir a unha muller. Se coa propia familia tatexaba, en presenza dunha rapaza enmudecía. Todo cambiou unha noite do 7 ao 8 de agosto de 1992. Dous amigos convencérono para iren ás festas de Sofán. Alí coincidiron con outro grupo de amigas. Bailaron, beberon algunhas copas e falaron arreo (exceptúese o protagonista).
-Ei mudo, ¿acompáñasme dar unha volta que hai unha lúa chea ben fermosa? Non serás un home lobo?
Euloxio seguiuna deixando atrás as bromas dos amigos. Ela deitaba palabras a treo, como esas tormentas de verán que chegan por sorpresa. El ría timidamente. Cando se deron conta estaban na ribeira do río Bardoso. Cesou a treboada de palabras. Ao lonxe a orquestra tocaba un bolero pero eles xa só sentían o crepitar das canas de millo.
Ao día seguinte, mentres medio planeta celebraba que por vez primeira unha muller subsahariana, Derartu Tulu, gañaba o ouro olímpico, na casa de Euloxio tamén estoupou a emoción. O rapaz comezara a falar cunha fluidez extraordinaria. A pesar da voz trémula, as palabras, limpas e sonoras, non paraban de abrollar. Elana Meyer, surafricana e branca, acompañaba na volta de honra á gañadora etíope: o mundo vía en fotogramas a mellor metáfora da fin do apartheid e Loghito que a vida é cambio... e, ás veces, para ben.